Merve Bozdemir
İş Güvenliği / Çevre Profesyoneli [email protected]
‘Psikososyal’ kelimesi Oxford sözlüğünde kişilerin düşünce ve davranışlarının sosyal etmenlerle olan ilişkisi olarak tanımlanmaktadır.
Özellikle bu dönemde çağımızın en önemli konularındandır psikososyal değerlendirme. Sadece iş yaşantımızda değil sosyal hayatımızdaki ilişkileri, iletişimi ve motivasyonu yakından ilgilendirir ve olumlu/olumsuz yönde etkiler yaratabilir.
Şirketlerin risk değerlendirme prosedürlerinde ve risk değerlendirme analizlerinde fiziksel, kimyasal ve biyolojik risklerin çok detaylı ele alındığını fakat psikososyal konuların çok geri planda ve yetersiz olduğunu görmekteyiz. Bunun en önemli nedeni iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin iş yeri psikologları, sosyologlar ve insan kaynakları departmanlarından çok destek alamaması olabilir.
Kurumsal ve gelişmiş şirketlerde risklerin yönetiminin öncelikli olarak psikososyal gelişmeler üzerine dizayn edilmeye başladığını görüyoruz. Çünkü bu yaklaşım ile önce insan odaklı ve psikososyal boyutlar dikkate alındığında verimliliğin ve motivasyonun arttığını, kazaların da bu doğrultuda azalmaya başladığını görebiliyoruz.
Psikososyal risk değerlendirme çalışmaları için disiplinler arası bir risk değerlendirme ekibi ile süreç oldukça etkin yönetilebilir.
Psikososyal risk değerlendirme çalışmalarında şirket yönetimi, iş yeri psikoloğu, iş yeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, insan kaynakları ve personel departmanları, sosyolog, çalışan temsilcileri, alanında uzman ve konuyla ilgili olabilecek diğer disiplinler yer alabilir.
Psikososyal risk değerlendirme çalışmasında Kopenhag Psikososyal Risk Değerlendirme Ölçeği (KOPSOR) kullanılabilir.
Psikososyal risklerin azaltılmasının çalışanların daha çok katılımı
ve çalışma ortamının geliştirilmesiyle olabileceği öngörülmektedir. İşletmelerin psikososyal risklere karşı alabileceği önlemler şu şekilde sıralanmaktadır (HSE, 2010):
• Çalışanları yönetimle ilgili kararlara katılım yönünden cesaretlendirilmek,
• Yönetimle ilgili uygulamaların ve politikaların uygulanmasında adaletli olmak,
• Gelir dağılımında adaleti sağlamak,
• Yöneticilerin iletişim ve insani ilişkiler konusunda eğitilmesi ve geliştirilmesi,
• Mesailere ilişkin esnek çalışma düzeninin sağlanması
• Çalışanların iş yükünü ağırlaştıran sorunlar belirlenmeli ve önlenmesi ile ilgili çalışmalar geliştirilmelidir.
Risk değerlendirmenin temel amacı, riskin azaltılması için ilgili kişileri bilgilendirmek, rehberlik etmek ve desteklemektir; risk değerlendirmenin kendisi bir amaç değildir.
Sonuç olarak; şirketinizde aşağıdaki sorulara vereceğiniz cevaplar bu konuyu nasıl yönettiğiniz hakkında size ön bilgi verecektir.
• Şirketinizde psikososyal boyutlara özgü bir risk değerlendirmesi yapıldı mı?
• Psikososyal risk değerlendirme çalışması için disiplinler arası özel bir ekip oluşturuldu mu?
• Psikososyal risk değerlendirmesine gore çalışma koşullarını ve düzenlemeleri gözden geçirdiniz mi?
• Kritik rol ve görevlerde psikososyal risk değerlendirmesi çıktılarını dikkate alıyor musunuz?
• Psikososyal risk değerlendirme çalışmaları kapsamında mevzuat ve uluslararası standartlar bizden ne istiyor?
Kaynak: Boss Life Dergi
