Taşınmaz değerlemesi ve değerleme uzmanlığı konusunda Sermeye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) düzenlemeleri kısaca aşağıdaki şekilde gelişmiştir.
• 18.12.1999 tarihinde yürürlüğe giren 4487 sayılı Kanun ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 22.maddesi değiştirilerek, taşınmaz değerlemesi konusunda düzenlemeler yapmak üzere, T.C. Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu yetkilendirilmiştir.
• 12.08.2001 tarihinde 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 22.maddesinin 1.fıkrasının ‘r’ ve ‘t’ bentlerine dayanılarak, Sermaye Piyasası Kurulunca Seri VIII, No:35 sayılı ‘‘Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Değerleme Hizmeti Verecek Şirketlere ve Bu Şirketlerin Kurulca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’’ ile Sermaye Piyasası Mevzuatı çerçevesinde taşınmaz değerleme işini yapacak şirketlerin; SPK tarafından listeye alınmalarına, listeden çıkarılmalarına, ortakları ve yöneticileri ile çalıştıracakları değerleme uzmanlarında aranacak niteliklere ilişkin belirlemeler yapılmış ve etkinliklerini yürütürken uyacakları kurallar düzenlenmiştir.
• 01.11.2006 günü, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 15, 34, 36 ve 93. maddelerine dayanılarak, BDDK tarafından Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik yürürlüğe konulmuştur. Bu Yönetmelik SPK’nın yayınladığı Seri VIII, No:35 sayılı Tebliğe benzer düzenlemeler içermektedir.
Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
• 06.03.2007 tarihinde yürürlüğe giren 5582 sayılı ‘’Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’’ ile Türkiye’de değerleme uzmanlığı mesleği yasal bir alt yapıya kavuşturulmuştur. Adı geçen yasa ile 2499 sayılı Sermeye Piyasası Kanununun 22.maddesinin ‘’r’’ bendinde değişiklik yapılmış, ayrıca bu yasaya geçici 10. madde eklenmiştir. Son olarak 21.02.2007 tarihinde değişiklik geçiren Geçici 10. Maddede ‘’Geçici Madde 10 – (Ek: 21/2/2007-5582/20 md.) Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Statüsü bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren azami iki yıl içinde yürürlüğe konulur. Gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansına sahip olanlar, bu süre içerisinde Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğine üye olmak için Kurula başvurmakla yükümlüdürler.
Bu üyelik başvuruları Kurul tarafından sonuçlandırılır. Kurul, Birlik Statüsünün yürürlüğe girmesini izleyen bir ay içinde Birlik üyelerini ilk genel kurul toplantısına çağırır. İlk genel kurula ait masraflar, Birlik organları oluştuktan sonra Kurula geri ödenmek üzere Kurul tarafından karşılanır.’’ Hükmü bulunmaktadır. Böylece Türkiye’de değerleme uzmanlığı mesleği yasal düzenleme ile güvence altına alınmış, değerleme uzmanlarının kurumsal bir yapıya kavuşturulması için de meslek birliği koşulu getirilmiştir.
• 02.08.2007 tarihinde yayınlanan SPK tarafından değerlemeye ilişkin Tebliğde değişiklik yapılmış, Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin 4.fıkrası çerçevesindeyapılacakdeğerlemeetkinliklerineilişkin ana kurallar düzenlenmiş, konut değerleme işi ve konut değerleme uzmanlığı tanımlanmıştır.
• 17.12.2009’da SPK tarafından Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği statüsü yayınlanmıştır.
• 26.05.2010 tarihinde Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğinin kuruluş genel kurulu yapılarak ilk yönetim kurulu seçilmiştir.
• 16.12.2010 tarih ve 3980 sayılı BDDK kararı ile Bankaların değerleme hizmetlerini değerleme kuruluşlarından alınması zorunluluğu getirilmiştir.
• 21.03.2012 tarihinde ‘’Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Değerlendirme ve Disiplin Yönetmeliği’’ Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
• 30.12.2012 tarihinde yayınlanan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 76.maddesinin 6.fıkrasında ’’Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği üyelvereceği değerleme hizmetlerine ilişkin ücretlerin tutarlarına ve sınırlarına ilişkin esaslar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğinin görüşü alınarak her yıl Kurultarafındanbelirlenir.Kurultarafındanbelirlenen yıllık asgari ücret tarifesi Resmi Gezete’de yayımlanır.’’ denilmek suretiyle değerleme hizmetlerinde asgari ücret tarifesi resmi nitelik kazanmış, 09.03.2013 tarihinde ise Resmi Gazetede yayınlanan SPK Kararı ile taşınmaz değerleme hizmetleri için ilk kez asgari ücret tarifesi getirilmiştir.
• Ocak 2017’de BDDK tarafından yayınlanan ‘’Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik’’ te değerleme uzmanı tanımı değiştirilmiştir. Yukarıda kısaca belirttiğimiz şekilde hukuksal düzenlemelerle yasal alt yapıya kavuşan değerleme uzmanlığı unvan ve yetki belgesi bir üst kurul olan SPK tarafından verilebilmektedir. Bu özelliği ile değerleme uzmanlığı diğer mesleklerden farklıdır. Bu farklılık değerleme uzmanlığını özel bilgi ve beceri gerektiren gerçek anlamıyla bilirkişilik niteliğine kavuşturmaktadır. Değerleme uzmanlarının bu nitelikleri dolayısıyla da güvenilir, saydam, sır saklar, hesap verebilir, aynı zamanda bağımsızlık ilkesini uygulayan kişiler olması gerektiği unutulmamalıdır. Diğer taraftan, değerleme firmalarının ödenmiş sermayelerinin en az %51’inin ilgili sınavları kazanmış deneyimli sorumlu değerleme uzmanlarına ait olması gerekliliği, değerleme firmalarının ikisi sorumlu değerleme uzmanı olmak üzere, en az beş değerleme uzmanını tüm günlü çalıştırmaları gerekliliği, değerleme işinin ‘’emek yoğun’’ meslek olduğunu göstermektedir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Kaynak: Form Gayrimenkul Dergi
