Giriş
Konu para olduğunda her zaman risk de mevcuttur. Herhangi bir araç kayba sebep olabilirken yalnızca nakite dayalı bir pozisyon da enflasyon nedeniyle yavaşça zayıflar. Riskler tamamen ortadan kaldırılamasa bile bireyin kendine özel yatırım hedeflerine uygun olacak şekilde ayarlanabilir.
Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi bu risk parametrelerini belirlemede anahtar rol oynar. Bu kavramlar binlerce yıldır kullanıldığı için yatırım dünyasına yeni girmiş olsanız bile muhtemelen kavramların altında yatan prensiplere aşinasınızdır.
Bu makalede varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi hakkında genel bir özet sunulacak ve modern para yönetimi stratejilerindeki yerlerinden bahsedilecektir. Benzer bir konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Finansal Riskler Nedir? makalemizi okuyabilirsiniz. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi nedir?
Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi genellikle birbirinin yerine kullanılan terimlerdir. Fakat aslında risk yönetiminin birbirinden biraz farklı yönlerini temsil ederler.
Varlık dağıtımı, bir yatırım portföyü içinde sermayenin varlık sınıfları arasında nasıl dağıtılması gerektiğini gösteren bir para yönetimi stratejisidir. Diğer yandan çeşitlendirme ise sermayenin bu varlık sınıflarına dağıtımını ifade edebilir. Bu stratejilerin başlıca amacı potansiyel riskleri en aza indirirken beklenen getiriyi en üst seviyeye çıkarmaktır. Genellikle bunun için yatırımcının yatırım ufkunu, risk toleransını ve bazen de daha geniş kapsamlı ekonomik koşulları dikkate almak gerekir.
En basit haliyle varlık dağıtımı ve çeşitlendirme stratejilerinin altındaki ana fikir tüm yumurtaları aynı sepete koymamak olarak özetlenebilir. Dengeli bir portföy yaratmak için en etkin yol varlık sınıflarını ve korelasyon göstermeyen varlıkları birleştirmektir.
Bu iki stratejiyi birlikte kullanıldığında güçlü kılan ise riskin yalnızca farklı varlık sınıflarında değil aynı zamanda bu varlık sınıflarının içinde de dağıtılmış olmasıdır.
Bazı finans uzmanları varlık dağıtımı stratejisini belirlemenin yapılan yatırım seçimlerinin kendisinden bile daha önemli olduğuna inanır. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Modern Portföy Teorisi
Modern Portföy Teorisi (MPT) bu prensipleri matematiksel bir model aracılığıyla özetleyen genel bir çerçevedir. Harry Markowitz tarafından 1952’de yayınlanan bir makale ile ortaya atılmıştır. Markowitz daha sonra bu çalışmasıyla Ekonomi alanında Nobel Ödülü kazanmıştır.Başlıca varlık kategorileri farklı hareket etme eğilimindedir. Belirli bir varlık sınıfının iyi performans göstermesine neden olan piyasa koşulları bir diğer varlık sınıfının düşük performans göstermesine neden olabilir. Temel varsayım eğer bir varlık sınıfı düşük performans gösteriyorsa kayıpların iyi performans gösteren farklı bir varlık sınıfı tarafından dengelenebileceğidir. MPT, korelasyon göstermeyen varlık sınıflarından varlıkların bir araya getirilmesiyle portföyün oynaklığının (volatility) azaltılabileceğini varsayar. Bu aynı zamanda risk ayarlı performansı da yükseltmelidir yani eşit seviyede riske sahip bir portföyün getirisi daha iyi olacaktır. Bununla birlikte iki portföyün eşit getiri sunması durumunda rasyonel bir yatırımcının daha az riskli portföyü seçeceğini de varsayar.
Kısacası MPT, korelasyon göstermeyen varlıkların bir portföyde birleştirilmesinin en verimli sonucu verdiğini belirtir.
Varlık sınıfı ve dağıtım stratejisi türleri
Tipik bir varlık dağıtımı çerçevesinde varlık sınıfları şu şekilde kategorilendirilebilir:
- Geleneksel varlıklar — hisse senetleri, bonolar ve nakit para.
- Alternatif varlıklar — gayrimenkul, emtia, türevler, sigorta ürünleri, özel sermaye ve tabi ki kripto varlıklar.
Genel anlamda, başlıca iki tür varlık dağıtımı stratejisi bulunur ve bunların ikisi de MPT’de belirtilen varsayımları kullanır: Stratejik Varlık Dağıtımı ve Taktik Varlık Dağıtımı.
Stratejik Varlık Dağıtımı daha çok pasif yatırım tarzına uygun olan geleneksel bir yaklaşım olarak kabul edilir. Bu stratejiyi kullanan portföyler yalnızca arzu edilen dağıtımların yatırımcının zaman ufkundaki ya da risk profilindeki değişikliklere bağlı olarak farklılaşması durumunda tekrar dengeleme yapma eğilimindedir.
Taktik Varlık Dağıtımı daha aktif yatırım stilleri için daha uygundur. Yatırımcıların portföylerini piyasada başarı gösteren varlıklara odaklamasına imkan tanır. Bu strateji, piyasada daha iyi performans gösteren bir sektörün uzun bir süre boyunca daha iyi performans göstermeye devam edebileceğini varsayar. Aynı zamanda MPT’de belirtilen prensiplere dayandığı için bir dereceye kadar çeşitlendirmeye de izin verir.
Çeşitlendirmenin faydalı etkiler yaratması için varlıkların hiç korelasyon göstermemesi ya da ters korelasyon göstermesi gerekmediğini de belirtmek önemlidir. Varlıkların birbirleriyle tam korelasyon içinde olmaması yeterlidir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Portföye varlık dağıtımı ve çeşitlendirme uygulamak
Bu prensiplerin üzerinden bir örnekle geçelim. Bir varlık dağıtımı stratejisi portföyün farklı varlık sınıfları arasında şu dağıtımlara sahip olması gerektiğini belirleyebilir:
- %40 hisse senedi yatırımı
- %30 bono
- %20 kripto varlık
- %10 nakit
Bir çeşitlendirme stratejisi kripto varlıklara yatırılan %20’nin şu şekilde olmasını belirleyebilir:
- %70 Bitcoine dağıtılmalı
- %15 piyasa değeri yüksek varlıklara
- %10 piyasa değeri orta seviye varlıklara
- %5 piyasa değeri düşük varlıklara
Dağıtım yapıldıktan sonra portföyün performansı düzenli olarak takip edilebilir ve değerlendirilebilir. Eğer dağıtımlar değişirse tekrar dengeleme zamanı gelmiş olabilir, yani portföyü istenilen oranlara getirecek şekilde varlık alımı ve satımı yapılabilir. Bunun için genellikle en iyi performans gösterenler satılır ve düşük performans gösterenler alınır. Varlık seçimi ise tabi ki tamamen stratejiye ve bireysel yatırım hedeflerine bağlıdır.
Kripto varlıklar en yüksek riske sahip varlık sınıflarındandır. Önemli bir kısmı kripto varlıklara ayrılan bu portföy riskli bir portföy olarak kabul edilebilir. Örneğin daha az risk almak isteyen bir yatırımcı çok daha az riskli bir varlık sınıfı olan bonolara portföy dahilinde daha büyük bir yüzde ayırmak isteyebilir. Çeşitlendirilmiş çoklu varlık portföylerinde Bitcoin kullanmanın faydalarına yönelik derinlemesine bir rapor okumak isterseniz Binance Research’ün Portföy Yönetimi Serisi #1 – Bitcoin ile çeşitlendirme yapmanın faydaları raporunu okuyabilirsiniz. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Kripto varlık portföyünde çeşitlendirme yapmak
Teoride bu yöntemlerin arkasındaki prensipler kripto varlık portföyleri için de geçerli olsa da bu konuda ihtiyatlı olmak gerekir. Kripto varlık piyasası Bitcoinin fiyat hareketleriyle yüksek oranda korelasyon gösterir. Bu da çeşitlendirme yapmayı anlamsız hale getirir – yüksek korelasyon gösteren varlıklar arasından korelasyon göstermeyen varlıklar seçkisi nasıl yapılabilir ki?Kimi zaman bazı altcoinlerin Bitcoinle korelasyonu düşer ve dikkatli yatırımcılar bundan faydalanır. Fakat bu değişiklik geleneksel piyasalardaki benzer stratejiler gibi tutarlı şekilde uygulanabilecek kadar uzun sürmez.
Fakat piyasa olgunlaştığında bir kripto varlık portföyünde daha sistematik bir çeşitlendirme yaklaşımının kullanılabilir olacağı varsayılabilir. Piyasanın ise o zaman gelene kadar alması gereken uzun bir yol vardır.
Varlık dağıtımına yönelik sorunlar
Şüphesiz çok güçlü bir teknik olsa da bazı varlık dağıtımı stratejileri belirli yatırımcılar ve portföyler için uygun olmayabilir.
İyi bir oyun planı kurmak kolay olabilir fakat iyi bir varlık dağıtımı stratejisinin anahtarı uygulamadır. Eğer yatırımcı ön yargılarını bir kenara bırakamazsa portföyün etkinliği zarar görebilir.
Bir diğer potansiyel sorun da yatırımcının risk toleransını önceden tahmin etmenin zor olmasıdır. Belirli bir zamanın ardından sonuçlar gelmeye başladığında yatırımcı daha az (ya da daha da fazla) risk istediğini fark edebilir.
Son Fikirler
Varlık dağıtımı ve çeşitlendirmesi risk yönetimine dair binlerce yıldır varlığını sürdüren temel kavramlardır. Bunlar aynı zamanda modern portföy yönetimi stratejilerinin altında yatan temel kavramların da arasındadır.
Bir varlık dağıtımı stratejisi tasarlamanın asıl amacı riskleri en aza indirirken beklenen getiriyi en üst seviyeye çıkarmaktır. Riski varlık sınıfları arasında dağıtmak portföyün etkinliğini artırabilir.
Piyasalar Bitcoinle yüksek oranda korelasyon gösterdiği için varlık dağıtımı stratejileri kripto varlık portföylerine ihtiyatla uygulanmalıdır. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
