Dünya’nın Para Birimi Değişiyormu? Bitcoin
Geleceğin para birimi diyebileceğimiz bitcoin nedir, ne işe yarar bilmeyenler ve yeni başlayanlar için 14 madde hazırladık. İşte sanal paranın ne olduğunu anlamanıza yardımcı olacak bilgiler: Kağıt paranın yerini alması beklenen ve hakkında birçok teori üretilen bitcoin, geleceğin para birimi olmaya hazırlanıyor. Kendini sır gibi saklayan yaratıcısı ve sıfırdan milyoner ettiği kullanıcıları ile bitcoin, her geçen gün hayatımıza biraz daha giriyor. Şimdilerde ise dijital dünyanın olmazsa olmazlarından biri haline geldi. Dünya’nın Para Birimi Değişiyormu? BİTCOİN
Bitcoin Nedir?
2008 yılından beri hayatımızda olan bitcoin, en kısa haliyle dijital bir para birimidir. Sembolü B ve kısaltması BTC‘dir. Kriptolu ve sanal para gibi isimlerle de anılır. İlk olarak Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılan; ama çıkan birkaç olay sonrasında kabuğuna çekilen yeni nesil bir paradır. Herhangi bir merkez bankasına veya resmi kuruluşa bağlı olmadığı için dikkat çekmektedir. Ülkelerin para birimleri ile alınıp satılabilmektedir. Üstelik bunun için herhangi bir aracıya ve aracı hizmetine gerek duyulmamaktadır. Piyasalarda Euro ve Amerikan dolarına alternatif olarak görülmeye başlasa da resmi bir kuruluşa bağlı olmaması, çeşitli çekinceleri beraberinde getirmektedir.
Bitcoin Ne İşe Yarıyor?
Resmi bir kuruluşa bağlı olmayan dijital para birimi, çeşitli çekinceler oluştursa da bazı sektörlerde fazlasıyla ilgi görmektedir. Özellikle ilk çıktığı zamanlarda yasal olmayan konularda bitcoin kullanımının yüksek olduğu bir gerçektir. Şimdi ise kimlik doğrulama işlemleri ile çekinceler ortadan kalkmaya ve daha fazla ilgi görmeye başlamıştır. Sonuçta internetin hayatımızın her anında yanımızda olduğu bir çağda yaşıyoruz. Doğal olarak dijital para birimlerinin ortaya çıkması ve kullanılması kadar normal bir şey olamaz. Örneğin; internet alışverişleri için oldukça iyi bir seçenek olduğunu söyleyebiliriz.
Bitcoin Kim Tarafından Yaratıldı?
Sır gibi saklanan ve olaylı bir isim haline gelen Satoshi Nakamoto, Japon bir matematikçidir. Kriptografi uzmanı olarak da anılan Nakamoto’nun bir süre sonra sadece bir lakap olduğu iddia edildi. Gerçek ismin ise Craig Wright olduğu söylendi. Şimdilerde ise önde gelen kullanıcılar, geliştiriciler ve yazılımcılar, yaratıcının Craig Wright olduğunu teyit etmektedir. 2010’lu yıllara gelindiğinde bitcoin bazı ülkelerce kabul edildi ve kullanılmaya başlandı. Ama birkaç sorun yaşandı ve işlemlere kapatıldı. Bu sırada gerçek yaratıcı ile ilgili tartışmalar da devam ediyordu. BBC tarafından yapılan bir haberle Craig Wright kimliğini açıkladı ve yaratıcı olduğunu kanıtlayacak birkaç teknik veri paylaştı. Böylece bu konu netleşmiş oldu. Wright, BBC’ye ek olarak Economist ve GQ gibi yayın kuruluşlarına da eş zamanlı açıklamalarda bulundu. Tarihe geçecek ilk bitcoin transferine ilişkin dijital belgeleri de yayında gösterdi. Bu şekilde tüm tartışmalar son buldu. 2009 yılının Ekim ayında ise 1 dolar, 1,30903 BTC olarak belirlendi
Bitcoin Nasıl Ortaya Çıktı?
İnternetin keşfedilmeye başlamasından bu yana sanal para yaratmak için sürekli girişimler yapılmıştır. Ama bitcoinin çıkışı için en uygun ortam, ABD’de 2008 yılında patlayan mortgage krizi ile oluştu. Çünkü bu esnada küresel anlamda bir durgunluk söz konusuydu ve Avrupa ekonomisinden de çatlak sesleri geliyordu. Bu ortam para birimlerine olan güvenin azalmasına neden oldu. Bir merkez bankasına ve resmi kuruluşa bağlı olmayan dijital paranın ortaya çıkması için ideal ortam böylece oluştu. Amerikan Merkez Bankası, krizi atlatabilmek için parasal genişlemeye gitti. Yani para basma makinelerini aktif etti. Bu durum doğal olarak doları kötü etkiledi ve değer kaybetmesine neden oldu. Para birimlerine olan güvenin bu şekilde azalmasıyla insanlar yeni para birimi arayışına girdi. Sanal para girişimlerinde ilk denemelerde “double spending” isimli sorunla karşılaşıldı. Bu ikili harcama anlamına geliyor ve bir veri olan sanal paranın çoğaltılarak iki kere kullanılması sorununu ifade ediyor. Bunun için verinin daha önce kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek gerekiyordu. Ama bunun da kesin çözüm olmayacağı kısa sürede anlaşıldı. Bu sırada bitcoin için sistemler geliştirilmeye çoktan başlanmıştı. Block Chain isimli bilgisayar ağı keşfedildiğinde ise Double Spending sorunu da çözülmüş oldu. Üstelik hiçbir merkeze ihtiyaç kalmadan. Böylece kriptolu para hayatımıza girmiş oldu
Bitcoin ile İlk Gerçek Alışveriş Nasıl Yapıldı?
İlk gerçek bitcoin transferi, 2010 yılının Mayıs ayında gerçekleşti. Florida’lı bir yazılımcı olan Laszlo Hanyecz, 10 bin BTC harcayarak iki tane pizza siparişi verdi. O sıralarda 1 BTC, 0,003 dolara eşitti. En büyük bitcoin akışı ise 2010 yılının Temmuz ayında MT. GOX tarafından başlatıldı. Bitcoin protokolünde ilk ve en büyük güvenlik açığı ise 2010 yılının Ağustos ayında bulundu. Kullanıcılar bu açığı kullanarak sınırsız sayıda dijital para oluşturabiliyordu. 15 Ağustos tarihinde açık kullanılarak 184 milyar BTC üretildi. Ama birkaç saat içerisinde durum fark edildi ve bu bitcoinler silindi.
Bitcoinin Değeri Nasıl Belirleniyor?
Bildiğiniz gibi bir malın değeri, arz ve talebe göre belirlenir. Bitcoinin değeri de bu şekilde belirlenmektedir. İhtiyaç ve miktarı göz önüne alınarak arz-talep koşulları içinde bir değer biçilmektedir. Hatta “talep artarda fiyat da artar” kuralı dijital para için de geçerlidir.
Kısaca Bitcoin Nasıl Üretilir?
Bitcoin ne demek daha iyi anlamak için üretiminden de bahsetmek gerekiyor. Ama bu başlık altında kısaca bahsedeceğim. Çünkü ilerleyen yazılarımda bu konuyu detaylı bir şekilde ele almak istiyorum. Bitcoin üretimine madencilik veya mining gibi isimler verildiğini görebilirsiniz. Madenciliğin tek işi, belli bir miktar üretim yapmak değildir. Hesaplama yetkilerini kullanarak işlem gerçekleştirmek, sistem ağını korumak, sistemdeki her kullanıcıyı senkronize hale getirmek de madenciliğin amaçlarındandır. Bitcoin üretimi, gerekli yetkinliklere sahip kişiler tarafından yapılmaktadır. Eğer bilginize güveniyorsanız ve iyi bir bilgisayar sistemine sahipseniz siz de üretebilirsiniz. Üretim için bilgisayarınıza ait güçlü donanımlara ihtiyacınız vardır. İlk başta işlemcilerle yapılan madencilik, artık 50 – 100 kat daha hızlı çalışan ekran kartları ile yapılmaktadır. Yani üretim için ekran kartınız ne kadar güçlüyse o kadar başarılı olabilirsiniz.
Bitcoin Banknotların Yerini Alabilir mi?
Sanal para birimi ile ilgili en çok merak edilen konu belki de budur. Bitcoin, banknotların yerini alır mı sorusu birçok kişi tarafından tartışılıyor olsa da dijital çağ göz önünde bulundurulduğu zaman alabileceği anlaşılabiliyor. Ama bunun hemen şimdi veya birkaç yıl içerisinde olması beklenmiyor. Dijital para birimleri dünya genelinde itibar kazanmaya başladıkça resmi para birimlerinin yerini alabilecek ciddi bir kavramdır. Nakit para kullanımının gitgide azaldığı da bir gerçektir. İnsanların alışverişlerde daha çok banka kartı ve diğer online ödeme sistemlerini tercih ettiği anketlerle ortaya koyulmuştur. Durum böyleyken dijital para birimlerinin kullanımı da artacaktır.
Bitcoin Nasıl Kullanılır?
Öncelikle sanal cüzdan oluşturulması gerekmektedir. Bu sanal cüzdan, bilgisayarda ve cep telefonunda oluşturulabilir. Aynı zamanda web sitelerinde hazır halde bulunan cüzdanları da tercih edebilirsiniz. Bu cüzdanlar için bir sınır yoktur ve özel bilgilerinizi vermeden istediğiniz kadar oluşturabilirsiniz. Daha sonra da bu cüzdanlar sayesinde para gönderebilir, alabilir ve alışveriş yapabilirsiniz. Bitcoin ile yapılan işlemlerde, ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme, noktadan noktaya ağ bağlantısı ve proof-ofwork gibi teknolojiler kullanılır. Yapılan ödeme, adresten alıcı adrese şifrelenmiş bir şekilde imzalanarak gönderilir. Ayrıca her işlemin duyurusu yapılır ve blok zincirindeki yerini alır. Bu şekilde dijital paraların birden fazla kullanımı engellenmiş olur.
Bitcoin Güvenilir Bir Para Birimi mi?
Toplum olarak paranın henüz sanal olmasına alışkın olduğumuz ve güvenilir gördüğümüz söylenemez. Düşünsenize mahalle bakkalında kartla alışveriş yapmak istediğimizde bile yüzümüze ters ters bakan esnaflarla karşılaşıyoruz. Şimdi bu esnaflar düşünüldüğü zaman bitcoin kullanımına henüz hiç hazır olmadığımızı anlayabilirsiniz. Güvenilirlik konusunda da çeşitli çekinceler bulunmaktadır. Buna karşın bağlı olduğu birçok protokol bulunmaktadır. Bu protokoller dahilinde yapılan işlemlerin hepsi şifrelenmektedir. Aynı zamanda yapı itibariyle de sağlam bir işlem kayıt hafızası olduğu bilinmektedir. Kullanıcı hatası olarak tanımlanacak hacklenme ve şifre çaldırma gibi durumlar dışında herhangi bir güvenlik sorununun olmadığı söylenebilir.
Bitcoin Bir Yatırım Aracı Olabilir mi?
Aslına bakacak olursak; bitcoinin diğer yatırım araçlarından pek bir farkı yoktur. Bir merkez bankasına veya resmi kuruluşa ait olmaması dışında yatırım araçları ile aynı özelliklere sahiptir. Çünkü değeri, arz-talep gibi faktörlere bağlıdır ve buna göre değerinde değişiklikler görülmektedir. Daha basit anlatmak gerekirse; döviz bürosundan cebinizdeki Türk lirası ile dolar alır gibi dijital para birimini alabilirsiniz. Bitcoinin ilerleyişine bakılacak olursa; gelecekte oldukça değerli bir hal alacağı da söylenebilir. İnsanların güvenini kazanmasıyla birlikte talebi artacaktır ve buna bağlı olarak değerlenecektir. Bu nedenle de bir yatırım aracı olması son derece normaldir.
Kaynak : Boss Life Dergi
