Yazar: Aybüke Yetim
[email protected]
Türkiye’de yarattığı katma değer ile ülke ekonomisine katkı sağlayan, yüksek istihdam potansiyeline sahip olan ve hızlı büyüyen sektörler arasında yer alan mobilya sektörü, ülke için stratejik bir önem taşımaktadır. Ancak sektörde kayıt dışılığın yüksek olması, taklitçiliğin yoğun olması, tanıtım eksikliği, kalifiye işgücü bulma güçlüğü, enerji fiyatları ve nakliye maliyetlerinin yüksekliği gibi birtakım sorunlar mevcuttur. Söz konusu sorunların tespiti ve giderilmesine yönelik yapılan çalışmalar, sektörün etkinliği ve gelişimi yönünde katkılar sağlayacaktır.
Mobilya sektörü, son yıllarda ihracatta olan başarısı ile ülke için stratejik bir önem taşımaktadır. Sektörün ekonomiye olan katkısı son 10 yılda hızlı bir büyüme göstermiştir. Türkiye nüfusu hızlı büyüyen bir ülke olmasıyla birlikte artan kentleşme mobilya talebi de paralel bir şekilde artmaktadır. Konutlaşma, yeni evlilikler, moda ile değişen tarz, eski mobilya değişimi gibi etkileyen nedenlerle mobilyaya olan talep her geçen gün artmaktadır.
MOBİLYA SEKTÖRÜNÜN TÜRKİYE’DEKİ GENEL DURUMU
Mobilya sektörü Türkiye’nin en eski ve en gelişen sektörlerinden
biridir ve sanayi katma değer açısından da ülkemizin önde gelen sektörlerinden olup ihracatta yerli kaynakları en çok kullanan ve ithal ürünlere bağımlılığı en az olan sektörlerden biri olarak ekonomiye katkısı artarak devam etmektedir. Mobilya sektöründe TÜİK 2013 verilerine göre, işyeri sayısı 35.858, çalışan sayısı ise 174.915 olarak görülmektedir. Ayrıca perakende sektöründe de çalışan sayısının 100.000 olduğu tahmin edilmektedir. Mobilya işletmeleri genelde KOBİ’lerden oluşmaktadır. Sektörde yaşanan sıkıntılar tipik KOBİ sıkıntıları olup, dünya çapında pazarlara açılmak için küçük firmaların birleşip güçlenmesi ve profesyonel yapılanması önem taşımaktadır. Sektörün, mevcut potansiyelini ve stratejik pozisyonun önemini kavrayarak yurtdışı tanıtım ve ihracat çalışmaları ile uluslararası mobilya pazarında yükselme olanağı bulunmaktadır. 9. Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporuna göre 2013 yılında, Türkiye’de 19 milyar $ değerinde mobilya üretimi yapılması ve 14 milyar $ değerinde tüketim yapılmıştır.
1970’lerden sonra sanayileşmeye başlayan mobilya sektörü, yapı sektörünün gelişmesi ve mobilyanın kullanım alanının artması ile hızla büyüyerek, özellikle gelişmiş ülkelerde hem tüketim hem de üretimde önemli bir hacme ulaşmıştır. Artan işçilik ve enerji maliyetleri, mobilya sektörünün yoğun emek isteyen bir sektör olması ve hammadde kaynaklarının azalması, birçok gelişmiş ülkenin sektörden çekilmesine veya yatırımlarını düşük-maliyetli ülkelerde yapmalarına neden olmuştur.
Dünyanın en büyük mobilya üreticileri sırasıyla ABD, İtalya, Almanya, Japonya, Fransa, Kanada ve İngiltere’dir. Bu ülkeler dünya mobilya üretiminin yaklaşık %52’sini gerçekleştirirken; Çin, Polonya, Vietnam ve Brezilya gibi az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ise dünya mobilya üretiminin %48’ini gerçekleştirmektedir. 2010 yılı rakamlarına göre Türkiye’nin üretim kapasitesi dünya mobilya üretiminin %3,6’sını oluşturmaktadır. Katma değer açısından ülkemizin önde gelen sektörlerinden biri olan mobilya sektörü, ihracatta yerli kaynakları en çok kullanan ve ithal ürünlere bağımlılığı en az olan sektörler arasında yer almaktadır.
Türkiye’de son yıllarda hızlı nüfus artışı, kentleşme ve refah seviyesinin artmasıyla konut-mekân ihtiyacı hızla artmıştır. Konut ihtiyacına paralel olarak mobilya talebi de artmıştır. Türkiye’de mobilya küçük (atölye tipi), orta ve büyük (fabrikasyon) işletmeler tarafından üretilmektedir. Talebin büyük çoğunluğ küçük işletmeler tarafından karşılanmakta birlikte, fabrikasyon üretim yapan işletmelerin sayısında da her geçen gün önemli artışlar olmaktadır. Mobilya sektöründe faaliyet gösteren işletmeler genellikle pazara yakın ve hammaddenin kolay temin edildiği yerlerde kümelenmiştir. İşletmelerin yoğunlaştığı iller sırasıyla İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana’dır. Ayrıca Bolu, Eskişehir, Sakarya, Zonguldak, Trabzon, Balıkesir, Antalya ve Burdur mobilya üretiminin yapıldığı diğer iller arasındadır Sektörde faaliyet gösteren işletme sayısı perakende satış mağazaları ile birlikte 61.728 olup, istihdam edilen kişi sayısı 258.213’tür. dışılığın yüksek olması, taklitçiliğin yoğun olması, tanıtım eksikliği, kalifiye işgücü bulma güçlüğü, enerji fiyatları ve nakliye maliyetlerinin yüksekliği gibi birtakım sorunlar mevcuttur. Söz konusu sorunların tespiti ve giderilmesine yönelik yapılan çalışmalar, sektörün etkinliği ve gelişimi yönünde katkılar sağlayacaktır.
Mobilya sektörü, son yıllarda ihracatta olan başarısı ile ülke için stratejik bir önem taşımaktadır. Sektörün ekonomiye olan katkısı son 10 yılda hızlı bir büyüme göstermiştir. Türkiye nüfusu hızlı büyüyen bir ülke olmasıyla birlikte artan kentleşme mobilya talebi de paralel bir şekilde artmaktadır. Konutlaşma, yeni evlilikler, moda ile değişen tarz, eski mobilya değişimi gibi etkileyen nedenlerle mobilyaya olan talep her geçen gün artmaktadır.
Kaynak: Boss Life Dergi
