Kısa Özet
Ethereum Londra sert çatallanması, blockchainin işlem ücreti modelini ve zorluk zaman bombasını değiştiren bir güncellemedir. Ethereum ağı, işlem ücretlerini açık artırmaya dayalı gas fiyatları yerine her bir blok için bir taban ücret ile belirleyecektir.
Geliştiriciler, Ethereum 2.0’ın planlanan kullanıma sunum tarihiyle kesişmesi için zorluk zaman bombası olarak bilinen ve ağda dahili olarak yer alan bir etkinliği de ertelemektedir.Bu etkinlik, madencileri Proof of Work’tan (PoW) Proof of Stake’e (PoS) geçmeye teşvik edecektir.
Giriş
Ethereum’un Londra sert çatallanması, Nisan 2021 Berlin sert çatallanmasından kısa süre sonra uygulamaya konacak bir Ethereum blockchain güncellemesidir. Londra güncellemesi, uzun süredir tartışılan Ethereum işlem ücreti sisteminde önemli değişiklikler yapmaktadır. Güncelleme, mutabakat modeline getirdiği düzenlemelerle planlanan Ethereum 2.0 sürümü için de hazırlık yapmaktadır.
Fakat Londra, kripto işlem ücretleri ve madenciliği üzerinde yaptığı önemli değişiklikler nedeniyle bazı kişilerce eleştirilmektedir. Değişikliklerin kullanıcı ve madencileri nasıl etkileyeceği tam olarak bilinmemekle birlikte, bu değişiklikler Ethereum 2.0’ın yakında kullanıma sunulacak olmasından dolayı geçici olacaktır.
Ethereum Londra Güncellemesinin getirdiği yenilikler
Ethereum’un Londra güncellemesi iki yeni Ethereum Geliştirme Teklifini (EIP) uygulamaya koyan bir sert çatallanmadır. Londra güncellemesi, 2022 için planlanan Ethereum 2.0 (Serenity) sürümü için Proof of Stake’e geçişe yönelik bazı hazırlıklar yapmaktadır. Madenciler, Serenity ile eş zamanlı olabilmesi için madencilik zorluğundaki artışta bir yavaşlama görecektir. Londra bir sert çatallanma olduğundan, tüm node’ların madenciliğe ve doğrulama yapmaya devam edebilmesi için yeni kurallara uygun hareket etmesi ve en güncel sürümü kullanması gereklidir.
En önemli değişiklik yeni bir deflasyonist mekanizma da dahil olmak üzere işlem ücretlerinde olacaktır. Eski sistemde kullanıcılar, gas ücretlerini açık artırma yöntemiyle ödemekteydi. Madenciler, eklenen işlem ücretine göre işlemleri önceliklendiriyor ve bu ücret işlemi bir bloka ekleme karşılığında kazandıkları ödül niteliğindeydi. Şimdi ise tüm bloklar sabit, belirli bir ücrete sahip olacaktır. Bu değişiklik, Londra güncellemesinde EIP-3238’in yanı sıra yer alan EIP-1559’un bir sonucudur.
EIP nedir?
Ethereum Geliştirme Teklifleri (EIP), Ethereum blockchaini için yeni özellikleri çerçevelendiren teknik özelliklerdir. Geliştiriciler, Ethereum topluluğundan gelen önerilerle birlikte tekliflerini oluşturur. Herkes bir EIP yaratarak tartışmaya sunabilir. Daha sonra topluluk bu teklifi kabul edebilir ya da reddedebilir.
Tüm EIP’ler EIP1’de belirtilen ilkeleri takip eder:
EIP, özelliğin kısa bir teknik spesifikasyonunu ve özelliğin gerekçesini içermelidir. EIP’nin yaratıcısı topluluk dahilinde bir mutabakat sağlamaktan ve muhalif görüşleri belgelemekten sorumludur.
EIP’nin yaratıcısı, EIP’yi onaylamadan önce akran incelemesi ve taslakları da içeren belirli bir süreci takip etmelidir. Topluluğun teklifi onaylamasının ardından EIP bir sürüme eklenebilir.
EIP-1559 nedir?
EIP-1559, kullanıcıların Ethereum ağında gas ücretlerini ödeme şekline yönelik bir değişiklik önerisidir. Bu EIP, Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin ve diğer geliştiricilerden oluşan bir ekip tarafından yaratılmıştır.
Ethereum kullanıcıları tarafından ödenen ortalama gas ücreti zaman içinde küçük işlemler için çok maliyetli bir hale gelmiştir. Örneğin, ağ ücretinin yaklaşık 20 USD olduğu bir durumda 20 USD değerinde Ether (ETH) ya da başka bir varlık göndermek mantıksız olur. Ücretlerin bu kadar yüksek olması ağı özellikle de yeni kullanıcılar için pek de cazip kılmamaktadır.
EIP-1559, her bir blok için taban ücret oluşturacak yeni bir işlem fiyatlandırma mekanizması ortaya koymaktadır. Blockchain, ücreti yakarak toplam Ether (ETH) arzını düşürecektir. Bu da kripto para üzerinde deflasyonist bir baskı oluşturacaktır.
Her bir blok için taban ücreti, ağ talebine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Eğer bir blok işlemlerle %50’den fazla dolu hale gelirse taban ücreti artacak ya da tam tersi durumda da düşecektir. Bu mekanizma, blokların çoğunluğu için yarı dolu bir denge seviyesini korumayı amaçlamaktadır.
İşleminizin sıra beklememesi için madencilere teşvik olarak bir bahşiş de ekleyebilirsiniz. Fakat Ethereum bahşişler olmadan bile blokları %50 doluluk oranında tutmayı amaçlamaktadır. Her bir blokta geniş bir boş alan bulunacağından, sıranın önüne geçmek için ödeyeceğiniz bahşişin düşük bir tutar olması büyük ihtimalle yeterli olacaktır.
EIP-3238 nedir?
Ethereum’da madenciliği gitgide daha zor hale getiren bir zorluk zaman bombası dahili olarak yer almaktadır. Zorluk zaman bombasına ulaşıldığında, madenciler için yeni bir blok kazmak çok uzun süreceği için kar oranları düşecek ve işlemler çok yavaş bir hale gelecektir. Geliştiriciler, madencilere Ethereum 1.0’ı kullanmayı sonlandırarak kullanıma sunulmasının ardından Ethereum 2.0’a geçmekten başka bir seçenek bırakmamak amacındadır.
Fakat blockchain bu noktaya çok erken ulaşabilir. EIP-3238, doğrulayıcıların ağ tarafından Ethereum 2.0’ın Proof of Stake mutabakat modeline doğru zamanda geçmeye teşvik etmek için zaman bombasını erteleyecektir.
Bu olmadan, Ethereum ve Ethereum Classic’te gördüğümüz bölünmeye benzer şekilde madencilerin Ethereum 1.0’ı kullanmaya devam etme ihtimali vardır. Zaman bombasının ertelenmesi, 2022’nin ikinci çeyreği civarında 30 saniyelik blok süreleri buz çağına neden olacaktır. Bu noktada Ethereum 1.0’ın Ethereum 2.0 ile birleşme süreci tamamlanmış olmalıdır.
Topluluk ne düşünüyor?
Londra ağ yükseltmesi konusunda özellikle de işlem ücretlerine yönelik farklı görüşler vardır. Madenciler, Ethereum 2.0 ile Proof of Work‘u sonlandırmaya hazırlansa da bu güncelleme madencilerin eline geçen ücretleri önemli ölçüde değiştirmektedir. Ücretlerin azalması madencilerin karında bir düşüşe neden olabilir. Bir diğer endişe ise Ethereum madenciliğinin daha merkezi bir hale gelebileceğidir. Bazıları, yalnızca en düşük enerji maliyetine sahip en büyük madencilerin kar ederek çalışabileceğini iddia etmektedir.
Şimdiden kesin bir şey söylemek mümkün olmasa da deflasyonist mekanizmaların ETH fiyatını yükseltmesi beklenmektedir. Böylesi bir beklenti, güncellemeden sonra Ethereum’un tüm blockchain işlemlerinden gelen ETH taban ücreti yakacak olmasından kaynaklanıyor olabilir.
Londra güncellemesi kullanıcılar için ne anlama geliyor?
Mevcut mekanizma, Bitcoin’e benzer şekilde teklifler üzerinden çalışmaktadır. İşlem ücretleri (ya da gas masrafı) için ne kadar yüksek bir ödeme yaparsanız işleminizin madenciler tarafından hızla seçilmesi ve doğrulanması ihtimali de o kadar artar. Fakat Londra güncellemesinden sonra Ethereum işlemleri yaparken ödeyeceğiniz gas fiyatını seçmeniz gerekmeyecektir.
Bunun yerine yalnızca taban ücreti ve madenciye bir bahşiş verme seçeneğini göreceksiniz. Fakat taban ücret, bir işlemi göndermeniz ve işlemin bir bloka eklenmesi arasındaki süre zarfında değişebilir. Bunu önlemek amacıyla, ödemeyi kabul ettiğiniz en yüksek tutar için bir ücret üst limiti belirleyebilirsiniz. Madenci işleminizi taban ücretin ücret üst limitinden daha düşük olduğu bir anda bloka eklerse, ağ farkı size iade edecektir.
Son Söz
Londra, kullanıcıların Ethereum’la etkileşimi anlamında en önemli güncellemelerden biridir. Geçmiş güncellemeler, Ethereum kullanırken çoğu zaman farkına varmadığımız sistemsel değişiklikler içermekteydi. Şimdi ise işlem ücretlerinde ve sürelerinde bir düşüş yaşanması ihtimali yüksek olsa da henüz garanti değildir.
Bununla birlikte, Ethereum 2.0’ın PoS’e geçişi 2022 için planlanmıştır. Dolayısıyla, Londra sert çatallanması belirli bir süre için ve geçici olarak hayata geçecektir.
