Kısa Özet
Madencilik, Bitcoin işlemlerinin doğrulanmasını ve blockchaine eklenmesini sağlayan süreçtir. Madencilerin amacı, karmaşık matematik problemlerine geçerli bir çözüm bulmaktır. Bu bulmacaları çözmeyi başaran madenciler yeni bitcoinlerle ve işlem ücretleriyle ödüllendirilir.
İlk zamanlarda Bitcoin kullanıcıları madencilik yarışına kendi kişisel bilgisayarlarıyla katılabiliyordu. Günümüzde ise karlı bir şekilde madencilik yapmak son derece özel madencilik ekipmanlarının kullanımını gerektiriyor. Tek başına madencilik son derece zor olduğundan, birçok madenci blok ödülü kazanma şansını artırmak için bir madencilik havuzuna katılmayı tercih ediyor. Kazanılan ödül de havuzun üyeleri arasında bölüştürülüyor.
Giriş
Bitcoin madenciliği, blockchainin meşru işlemlerle güncel kalmasını sağlar. Madencilik bir zamanlar güvene dayalı olmayan bir ortamda güven oluşturmaya yönelik özel bir çözümdü. Bu anlamda madencilik Bitcoin’in güvenlik modelinin esasını teşkil eder.
Madencilik yapma ve karşılığında BTC kazanma fikri cazip gözüken bir seçenektir. Bilgisayar CPU’larıyla madencilik yapma günleri geçmişte kalmış olsa da madencilikle uğraşmak için fiziksel bir makine sahibi olmak şart değildir. Ancak madenciliğin size uygun olup olmadığına karar verebilmeniz için önce Bitcoin madenciliğinin nasıl işlediğinden kısaca bahsedelim.
Bitcoin madenciliği nedir?
Kullanıcı yeni bir Bitcoin işlemi oluşturduğunda diğer ağ kullanıcılarının (node’lar) bu işlemi doğrulamasını ve işlemin geçerliliğini onaylamasını beklemelidir. Madenciler yeni, beklemede olan işlemleri toplamakla ve bunları bir aday blokta (henüz doğrulanmamış yeni bir blok) gruplamakla sorumludur.
Madencinin amacı, aday bloku için geçerli bir blok hash’i bulmaktır. Blok hash’i, her bir blok için benzersiz bir kimlik işlevini gören, rakam ve harflerden oluşan bir dizedir. Aşağıda blok hash’inin bir örneğini görebilirsiniz:
0000000000000000000b39e10cb246407aa676b43bdc6229a1536bd1d1643679
Yeni bir blok hash’i oluşturmak için, madencinin bir önceki blokun blok hash’ini, aday blokun verilerini, bir nonce’u bir araya getirmesi ve bunların hepsini bir hash fonksiyonundan geçirmesi gerekir.
Fakat madencinin – diğer tüm verilerle birlikte – belirli sayıda sıfırla başlayan bir blok hash’i oluşturacak bir nonce bulması gerekir. Sıfırların sayısı, madencilik zorluğuna göre değişir. Geçerli bir blok hash’i, madencinin aday blokunu doğrulamak için gerekli işi yaptığını kanıtlar (bu nedenle de Proof of Work – İş İspatı adını alır).
Beklemede olan işlemleri bir araya getirdikten ve aday blokunu oluşturduktan sonra, madencinin değiştirebileceği tek şey nonce’tur ve bunu da madencilik ekipmanları yapar. Madencilik makineleri yoğun bir deneme yanılma süreciyle nonce’u sürekli olarak değiştirir ve blok için geçerli bir çözüm (yani belirli sayıda sıfırla başlayan bir hash) bulana kadar bir araya getirilmiş verileri birkaç kez hash eder.
Madenci geçerli bir hash bulduğunda aday blokunu doğrulayabilir ve bitcoin ödüllerini alabilir. Bu, aynı zamanda blokta yer alan blockchain işlemlerinin beklemede iken doğrulandığı andır.
Bitcoin madencileri ne kadar kazanır?
Yeni her bir blok, madencisine yeni oluşturulmuş bitcoinler (blok ödeneği) ve işlem ücretlerinden oluşan bir blok ödülü sunar. Blok ödülü neredeyse tamamen blok ödeneğinden oluştuğu için, çoğu kişi ödenekten blok ödülü olarak bahseder (işlem ücretlerini dahil etmeden).
Bitcoin’de blok ödeneği 2009 yılında 50 BTC ile başlamış ve her 210.000 blokta bir (yaklaşık dört yıl) bu ödül yarıya inmektedir. Bu yarılanma etkinlikleri madencilik ödülünün 2012’de 25 BTC’ye, 2016’da 12,5 BTC’ye ve son olarak da 2020’de 6,25 BTC’ye düşmesine neden olmuştur. Bir sonraki yarılanma etkinliğinin 2024 yılında gerçekleşmesi beklenmektedir. Mayıs 2021 itibarıyla madencilere verilen blok ödülü blok başına yaklaşık 300.000 USD’dir.
Yine de madencilik ekipmanlarını ve karlılığı değerlendirirken dikkate alınması gereken birçok etmen vardır. Bir madencilik ekipmanının rastgele nonce’lar üretme ve test etme hızı, bakılması gereken önemli bir ölçüttür. Bu değere hash oranı adı verilir ve bir Bitcoin madencisinin başarısı için hayati öneme sahiptir. Hash oranı ne kadar yüksekse bu rastgele girdileri test etme hızınız da o kadar yüksek olur.
Bir diğer önemli ölçüt ise madencilik ekipmanının enerji tüketimidir. Elektrik harcamaları madencilikle kazanılandan fazla olursa kar edemezsiniz.
Bitcoin madenciliğine nasıl başlanır?
Bitcoin merkeziyetsiz ve açık kaynaklı olduğu için isteyen herkes madencilik yarışına katılabilir. Geçmişte yeni bloklar kazmak için kişisel bilgisayarınızı kullanmanız mümkündü. Fakat madencilik zorlaştığı için artık daha güçlü makinelere ihtiyacınız var (bu konudan aşağıda ayrıntılı olarak bahsedeceğiz.)
Teorik olarak hala kişisel bilgisayarınızla bitcoin madenciliği yapmayı deneyebilirsiniz, fakat geçerli bir hash bulma ihtimaliniz sıfırdır. Hash fonksiyonunu hesaplamak nispeten hızlıdır, fakat çok yüksek miktarda rastgele girdiyi hesaplamak çok daha uzun bir zaman alır. Bu nedenle, kar eden bir madenci olmak için mutlaka özel donanımlara ihtiyacınız vardır.
Hangi madencilik ekipmanını kullanmalıyım?
Genel anlamda bir CPU, GPU, FPGA ya da ASIC makinesi kullanarak (bunlardan birazdan ayrıntılı olarak bahsedeceğiz) kripto para madenciliği yapmayı deneyebilirsiniz. Bazı altcoinler halen GPU kartlarıyla kazılabilmektedir. FPGA makineleri de madencilik algoritmasına, zorluğa ve elektrik maliyetine bağlı olarak bir seçenek olabilir. Fakat Bitcoin söz konusu olduğunda ASIC madencilik ekipmanları en verimli olanlardır.
CPU (merkezi işlem birimi)
CPU‘lar, talimatları bilgisayarın farklı bölümlerine dağıtmaktan sorumlu çok amaçlı bir çip gibi çalışır. CPU’lar artık kripto para madenciliği için verimli değildir.
GPU (grafik işlem birimi)
GPU’lar farklı amaçlara hizmet edebilir, fakat esasen grafikleri işlemek ve bir ekrana vermek amacıyla kullanılır. Karmaşık görevleri performansı artırmak için birkaç küçük parçaya bölebilirler. Bazı altcoinlerde GPU’larla madencilik yapılabilir, fakat alınacak verim madencilik algoritmasına ve zorluğuna bağlıdır.
FPGA (alanda programlanabilir kapı dizileri)
FPGA farklı fonksiyon ve uygulamalara hizmet vermek için programlanabilir ve tekrar programlanabilir. ASIC’lere kıyasla daha fazla kişiselleştirilebilir ve daha uygun fiyatlıdır, fakat Bitcoin madenciliği için pek verimli değildir.
ASIC (uygulamaya özel entegre devre)
ASIC uygulamaya özel entegre devre teriminin kısaltmasıdır, yani bu bilgisayarlar yalnızca tek bir amaç için tasarlanmıştır. ASIC madencilik ekipmanları tamamen kripto para madenciliğine yöneliktir. ASIC’ler FPGA’lere kıyasla daha az kişiselleştirilebilir ve daha pahalıdır, fakat hash oranları ve enerji tüketim seviyeleri bu makineleri Bitcoin madenciliği için en verimli seçenek haline getirmektedir.
Madencilik havuzları
Kendi başınıza bir blok kazma ihtimaliniz oldukça düşüktür. Bunun yerine bir madencilik havuzuna katılmak ise hesaplama gücünüzü başka madencilerle birleştirmenize imkan tanır. Havuz başarıyla bir blok kazdığında, tüm madenciler kazılan bitcoinlerden bir pay alır. Havuz ödülleri, sunduğunuz madencilik gücüyle orantılı olarak dağıtılır.
Bir madencilik havuzuna nasıl katılabilirsiniz?
Donanımınızı yerel olarak kullanarak bir havuza katılmak için yazılımınızı diğer madencilerle birlikte çalışabilecek şekilde yapılandırmanız gerekir. Bu süreç genellikle bir hesap açmayı ve bir madencilik havuzu sunucusuna bağlanmayı içerir.
Bir madencilik ekipmanınız varsa, BTC ve diğer SHA-256 algoritması tabanlı coinleri kazmaya başlamak için Binance Pool iyi bir seçenektir. Getirilerinizi en üst seviyeye çıkarmak için madencilik ekipmanınız BTC, BCH ve BSV arasında otomatik olarak geçiş yapacaktır ve alacağınız ödeme BTC cinsinden olacaktır.
Ne kadar kar edebileceğinize yönelik bir tahmine Binance Pool sayfasından ulaşabilirsiniz. BTC kazançları Bitcoin cüzdanınıza günlük olarak ödenir.
Bulut madenciliği
Daha teknik adımları atlamak istiyorsanız, bir bulut madenciliği çiftliğine katılarak donanım ve yazılımı çiftlik sahiplerine bırakabilirsiniz. Genel anlamda bulut madenciliği, başka birisine sizin adınıza madencilik yapması için ödeme yapmanızdır. Çiftlik sahibi elde ettiği karı sizinle paylaşmalıdır. Fakat yatırımınızdan bir getiri elde edeceğinize yönelik bir garanti olmaması nedeniyle bu seçenek çok risklidir. Birçok bulut madenciliği hizmetinin dolandırıcılık olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, çok dikkatli olmalısınız.
Son Söz
Bitcoin madenciliğinin nasıl çalıştığına yönelik temel bilgileri edinmek her zaman için faydalıdır. Doğru bir donanım ve yazılım kombinasyonuyla herkes madencilik yapmaya ve Bitcoin ağının güvenliğine katkıda bulunmaya başlayabilir. Madenciliğin size uygun olmadığını anlasanız bile, bir Bitcoin node‘u çalıştırarak da katkıda bulunabilirsiniz.
Karlı madencilik için başlangıçtaki yatırımın maliyeti çok yüksektir ve birçok risk vardır. Kazancınız, piyasa koşullarının yanı sıra enerji fiyatları ve donanım geliştirmeleri gibi dış etmenlere de bağlı olacaktır. Bir madencilik ekipmanına yatırım yapmadan önce mutlaka kendi araştırmanızı yapmanız gerekir.
