Enflasyon, bir ekonomide hizmet ve ürün fiyatlarında belli bir zaman aralığı içindeki artıştır. Bu nedenle enflasyon belli bir para birimi için satın alma gücündeki azalma olarak da tanımlanabilir. Enflasyon belli bazı durumlar sonucu ortaya çıkar.
Öncelikle, fiyat artışı arada bir değil devam eder şekilde olmalıdır. Bir ürünün fiyatı aniden yükselebilir fakat bu enflasyon anlamına gelmek zorunda değildir. Bunlara “görece-fiyat değişikliği” denir ve genellikle belirli bir üründeki arz-talep sorunundan kaynaklanır. Piyasa talebini karşılamak üzere arz arttığında fiyatlar dengeye oturur. Diğer yandan, enflasyon süresince fiyatlar dengelenmeden artmaya devam eder.
İkinci olarak, enflasyonda ürün ve hizmet fiyatlarında genel bir artış vardır. “Görece-fiyat değişimi” sadece bir kaç üründe fiyat artışı anlamına gelirken, enflasyon ekonomideki nerdeyse tüm ürünlerde fiyat artışı demektir.
Üçüncü olarak da, enflasyon uzun vadeli bir olgudur. Fiyatlardaki genel artış uzun bir süre boyunca devam eder. Çoğu modern ülke yıllık enflasyon oranlarını ölçer ve araştırmalar enflasyonun birkaç yıla yayıldığını göstermektedir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Enflasyon nasıl çalışır?
Enflasyonun Sebepleri
Ekonomistler enflasyon için iki temel sebep belirlemiştir. Birincisi dolaşımdaki mevcut para miktarında (arz) hızlı bir artıştır. Örneğin, Avrupalı sömürgeciler 15. Yüzyılda güney yarım küreye hükmetmeye başladıklarında Avrupa’ya altın ve gümüş külçe akını olmuş ve bu da enflasyona sebep olmuştur.
İkinci olarak, enflasyon yüksek talep gören belli bir üründe arz eksikliği nedeniyle gerçekleşebilir. Ürünün fiyatında meydana gelen artış geri kalan ekonomiyi etkileyecek bir dalga oluşturur. Bunun sonucunda tüm ürün ve hizmetlerin fiyatında artış meydana gelebilir.
Enflasyonu Ölçmek
Enflasyon ölçümünde bir çok farklı yaklaşım bulunmaktadır. En yaygın yöntem en alakalı ürün ve hizmetlerin fiyatını ölçmektir. Böyle bir ölçüm yapabilmek için devlet kurumları örneğin haneye yönelik anketler yaparak ülke çapında veya bir toplum içinde en çok satın alınan ürünleri belirleyebilir. Daha sonra bu ürünlerin fiyatları zaman içinde takip edilerek hesaplama için temel olarak kullanılır. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Enflasyon ve Deflasyon Karşılaştırması
Deflasyon belli bir zaman aralığı içinde fiyatlardaki düşüştür. Genellikle enflasyon bir ülkenin ekonomisi için bir tehdit oluştursa da, deflasyon da tehdit teşkil edebilir.
Öncelikle, deflasyon ekonomik aktiviteyi yavaşlatır. Fiyatlar düştükçe tüketiciler fiyatların daha da düşmesini bekleyerek satın almayı geciktirme alışkanlığı geliştirir. İkincisi, deflasyon düşük tüketici talebi nedeniyle işletmelerin üretim geliştirme yatırımlarını azaltmasına sebep olabilir.
Son olarak, para ödünç almaya yönelik talep düşüşü meydana gelir ve bu da daha düşük faiz oranlarına sebep olur. Daha düşük faiz oranları mortgage ya da kredi alan tüketicilerin işine yarasa da birikim hesabındaki faizlerle geçinen kişilere zarar verir.
1929’daki Borsa Çöküşü’nü takiben meydana gelen Büyük Bunalım deflasyonun en bilinen örneklerinden biridir. Modern dünya tarihinin en büyük ve uzun ekonomik bunalımı olarak bilinir. Ekonomik küçülme para arzının düşmesine neden olmuş ve bu da dibe doğru bir ekonomik sarmal yaratmıştır. ABD işsizlik oranı 4 yılda %3.2’den %25’ e yükselince ürün talebini azaltmış ve bu da daha çok işsizliğe sebep olmuştur.
Ekonomistler bu sıralanışı deflasyonel sarmal olarak tanımlar çünkü olumsuz bir ekonomik olay bir diğerine neden olur. Sıklıkla bir çeşit finansal kriz hizmet ve ürünler için talebi düşürerek döngünün kıvılcımı haline gelir ve üretim yavaşlar. Bu durum maaşlar ve gelir seviyesini düşürdüğü için talep daha da azalır. Yavaşlama fiyatların düşmesine neden olur. Deflasyon sarmalının başlamasıyla ortaya çıkan sorunlar ekonomik gerilemenin devam etmesine neden olur. Finans uzmanları deflasyon sarmalını bir ülkenin ekonomisi için büyük bir tehdit olarak kabul eder. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Venezuela’daki Enflasyon
Enflasyon etkisinin net bir örneğini Venezuela’da görmek mümkündür. Güney Amerika’da bulunan ülke son yıllarda enflasyon nedeniyle ekonomisin parçalanmasına tanıklık etmektedir. Sosyalist politikalar, geniş çaplı yolsuzluklar ve düşen petrol fiyatları Venezuela’daki hiperenflasyonun en önemli muhtemel sebeplerinden bazılarıdır. Uzmanlar 2018’de enflasyon oranının yüzde bir milyon olacağını tahmin etmektedir. Bu da fiyatların baş döndürücü şekilde yükseldiği anlamına gelir.
Enflasyon neden önemlidir?
Enflasyon ülke ekonomisi ve tüketicilerin kişisel finansal durumları üzerinde hem olumlu hem olumsuz etkileri olabildiği için önemli bir konudur.
Enflasyonun Olumlu Tarafları
Enflasyon genellikle çok zarar verici olsa da bazı olumlu etkilere de sahip olabilir. Birincisi, enflasyon bir ülkenin ekonomisi harekete geçirebilir. Piyasada daha çok para dolaştıkça, harcayacak daha çok para olur ve bu da daha fazla talep oluşturur. Dolayısıyla üretim teşvik edilir, işsizlik azalır ve ekonominin bütününe daha fazla para eklenmiş olur.
İkinci olarak, enflasyon “Tasarruf Paradoksu” olarak bilinen ekonomik tehlikeye karşı korur. Bu terim ünlü 20. YY ekonomisti John Maynard Keynes tarafından oluşturulmuştur. Tüketicilerin deflasyondaki fiyat düşüşleri süresince ürün alımını erteleme eğilimi göstermeleri anlamına gelir. Görüldüğü üzere enflasyon deflasyonun tersine çalışır ve tüketicilerin fiyatlar daha da artmadan hızlıca ürün ve hizmet alışverişi yapmasını sağlar.
Enflasyonun Olumsuz Yanları
Enflasyon, ekonomistler ve hükümet yöneticileri üzerinde haklı bir kaygı yaratsa da halk için de çeşitli sebeplerden önem teşkil eder. Ekonomik olarak en hassas kişiler en çok zararı görür; ileri yaştakiler ve gelir seviyesi düşük olanlar, ayrıca işçi sınıfının gerçek geliri de düşer. Emeklilik ya da eğitim giderleri için yıllardır para biriktiren kişiler bu paranın alım gücünün büyük oranda düştüğüne şahit olur.
Kripto Paralar ve Enflasyon
Ulusal hükümetler enflasyonu kontrol altına almaya çalışsa da Bitcoin çoğu kişi tarafından enflasyonun hasarlarına karşı önemli bir tedbir olarak görülmektedir. Bunun nedeni Bitcoin’in toplam arzının 21 milyon coinle sınırlı olmasıdır. Karşıt görüşler olsa da çoğu kişi bunun Bitcoin’i deflasyonel bir para birimi yaptığını ve dolayısıyla Bitcoin’in enflasyona dirençli olduğunu düşünmektedir. Bu nedenle çoğu Venezuela’lı ülkedeki hiper enflasyonla başa çıkmak için Bitcoin’i ve diğer kripto paraları kullanmaya başlamıştır. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
