Kör havuz nedir?
Kör havuz, finansal araçların el değiştirmesine destek olan özel bir alandır. Herkese açık borsalardan görünür bir emir defteri olmamasıyla ve alım satımların herkes tarafından görülebilir olmamasıyla (ya da yalnızca işleme alındıktan sonra görülebilir olmasıyla) ayrılır.Kör havuzlardaki likiditeye kör havuz likiditesi adı verilir. Kör havuz alım satımlarının büyük çoğunluğu blok alım satımlarla gerçekleştirilir. Blok alım satım, bir varlıktan çok sayıda adedin daha önceden belirlenmiş bir fiyat üzerinden işlem görmesidir.
Kör havuzlar ilk olarak 1980’lerde ortaya çıkmış ve yoğunlukla yüksek miktarlarda menkul kıymet alım satımı yapan kurumsal tacirler tarafından kullanılmıştır.
Kör havuzların kullanımı kurumların niyetlerini önceden herkese açık şekilde göstermeden emir verebilmesine ve alım satım yapabilmesine imkan tanır. Bu kullanışlı bir özelliktir çünkü bir varlıktan yüksek miktarlarda alma ya da satma niyetini açık etmek işlemi henüz gerçekleştiremeden işlem üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir.
Kör havuzlar küresel hisse senedi piyasalarının önemli bir parçası haline gelmiştir ve bu makalede kör havuzların kripto para dünyası üzerine potansiyel etkisi incelenecektir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Kör havuz kullanmanın avantajları nelerdir?
- Piyasa duygusallığı üzerinde daha az etki: Yüksek tutarlı alım satım yapmak isteyen kullanıcılar niyetlerini genel yatırımcı topluluğundan gizleyebilir.
- Fiyat iyileştirmesi: Alım satım eşlemeleri genellikle mevcut en iyi alış ve satış fiyatlarının ortalamalarına göre yapılır. Böyle durumlarda hem alıcı hem de satıcı açık bir piyasaya kıyasla daha karlı bir alışveriş yapabilir (alıcı daha düşük fiyata alır, satıcı daha yüksek fiyata satar).
- Kayma olmaması: Kör havuz alım satımlarının çoğu önceden belirlenmiş fiyatlar üzerinden blok alım satımlar şeklinde yapıldığı için kullanıcılar işlemin tamamını istedikleri fiyattan gerçekleştirebileceklerine emin olabilirler.
Kör havuzlara yönelik ne tarz tartışmalar vardır?
- Çıkar çatışması: Emir defteri görünür olmadığı için bir alım satımın en iyi fiyattan yapıldığına dair bir garanti yoktur. Eğer işlemi gerçekleştiren kurum bir çıkar çatışmasının içindeyse gerçek piyasa fiyatlarını gizleyebilir.
- Piyasa fiyatları üzerinde zararlı etki: Eğer alım satımların çoğunluğu kör havuzlarda yapılırsa herkese açık borsalardaki fiyatlar gerçek piyasayı temsil etmeyebilir. Yatırımların ve alım satımların büyük bölümü bilginin serbest şekilde akışına bağlıdır ve kör havuzlar bu akışı baltalar.
- Yüksek frekanslı tacirlere (HFT’ler) karşı savunmasız kalma: Kör havuzlar yüksek frekanslı tacirlerin saldırgan yaklaşımları için ideal bir oyun alanı haline gelebilir. Eğer emir defteri verilerine erişim ayrıcalığına sahiplerse, büyük tutarlı emirlerle önden işlem yapabilir ve bundan habersiz diğer kullanıcılardan faydalanabilirler.
Kör havuzlar pingleme adlı bir başka yöntemi de mümkün kılar. Pinglemede gizli büyük bir emri ortaya çıkarmak için çok sayıda küçük emir gönderilir. Emir defterindeki likidite alanlarını ölçmek için kullanılır ve yüksek frekanslı tacirlere piyasa için sağlıklı olmadığı düşünülen bir avantaj sunar. - Daha düşük ortalama alım satım büyüklüğü: 1980’lerde ortaya çıkmalarından bu yana kör havuzların ortalama alım satım büyüklükleri önemli ölçüde düşmüştür. Bu da büyük miktarlı alım satım yapan finansal kurumların kör havuzları artık kullanmadığını gösterir. Bu durumda kör havuzların varlığı çok daha az dikkat çekici ve muhtemelen daha geniş çaplı piyasa için daha zararlı hale gelir. Eğer daha küçük emirler herkese açık şekilde görünür olan emir defterlerinin olduğu borsalarda gerçekleştirilirse daha sağlıklı bir piyasa oluşturulabilir.
Merkeziyetsiz kör havuzlar
Geleneksel hisse senedi piyasalarındaki kör havuzlara benzer şekilde kripto para alım satımı için kör havuzlar da bazı ticari platformlarda yer alır.
Standart kör havuzlara kıyasla merkeziyetsiz kör havuzlar daha güvenli dijital doğrulama yöntemlerinin avantajına sahip olabilir. Merkeziyetsiz kör havuz protokolleri fiyat manipülasyonu olasılığı olmadan tüm kullanıcılar için adil bir piyasa fiyatı sunabilir. Birden fazla blockchainin dahil olduğu alım satımların aracılara ihtiyaç duyulmadan daha kolay şekilde gerçekleştirilebilmesi için çapraz-zincir atomik swapları kullanılabilir.Bunun yanı sıra merkeziyetsiz kör havuzlar, kör havuz işlemlerinin bütünlüğünü doğrulamak için sıfır-bilgi ispatları gibi diğer yeni kriptografik teknolojileri kullanabilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Kör havuzlar likit olmayan kripto para piyasalarında kullanıcıların büyük alım satımları kayma olmadan gerçekleştirebilmesine imkan sunması bakımından da faydalı olabilir. Büyük bir emir likit olmayan bir piyasada yüksek oranda etki yaratırken, aynı işlem bir kör havuzda kayma olmadan gerçekleştirilebilir.
Kripto para dünyasındaki kurumsal kullanıcıların azlığı nedeniyle kör havuzların kripto para piyasaları üzerindeki etkisi küçüktür fakat gelecekte bu durum değişebilir.
Son Fikirler
Kör havuzlar şeffaflığın olmaması nedeniyle ortaya çıktıkları günden bu yana tartışmalara neden olmuştur. Alım satım hacminin büyük çoğunluğunu gizlemek hiçbir piyasa için tercih edilen bir özellik değildir.
Kriptografik doğrulama yöntemlerindeki yeni gelişmelerle kör havuz kullanma süreçleri daha güvenli hale gelebilir. Açık kaynak protokoller her bir kullanıcı için doğrulanabilir şekilde aynı kuralların uygulanacağı şekilde inşa edilebilir ve böylece kör havuz kullanmanın riski azaltılabilir.
