Kısa Özet
Binance Smart Chain (BSC), zincir üstü hareketler ve kullanım anlamında istikrarlı bir büyüme sergiliyor. Peki, bu büyüme sayılara tam olarak nasıl yansıyor? Herkese açık zincirlerin en güzel yanı, adından da anlaşılabileceği gibi herkese açık olmalarıdır. Bu da gelişmeleri kendi başınıza takip edebileceğiniz anlamına gelir.
BSC ölçütleri hakkında bilgi sahibi olmak istiyor, fakat nereden başlayacağınızı bilmiyor musunuz? Merak etmeyin, BscScan blok gezginini kullanmaya başlayabilmeniz için harika bir rehber hazırladık. Bu sayede, Binance Smart Chain’in büyümesini yakından takip edebilirsiniz.
Bu makalede bahsedilen birçok özelliğe, imlecinizi araç çubuğundaki [Resources] ögesinin üzerine getirerek girebileceğiniz [Charts and Stats] bölümünden ulaşabilirsiniz. Buna günlük işlemler, benzersiz cüzdan adresleri, başlıca tokenler ve daha fazlası dahildir. BscScan, akıllı sözleşmelerin geçerliliğini kontrol etmek hatta yeni NFT koleksiyonlarını incelemek için bile harika bir araçtır.
Giriş
Herkese açık blockchainlerin izne dayalı olmadığından, yani adresi olan herkesin bu zincirlerle etkileşim kurabileceğinden sıkça bahsediyoruz. Fakat blockchain geliştirmenin de izne dayalı olmadığını biliyor muydunuz? Bu konuda deneyime sahip herkes, DApp’lerini bir blockchain üzerinde kullanıma sunabilir ve kimse de onlara mani olmaz.
Merkeziyetsiz Finans (DeFi) dünyasının hızla gelişmesinin nedenlerinden biri de budur. Binance Smart Chain (BSC) hala genç bir blockchain olmasına rağmen daha şimdiden etkileyici bir büyüme sergilemiştir. Ne kadar etkileyici diye soruyor olsanız gerek. Halka açık oldukça fazla zincir üstü veri bulunuyor, bu sayede de yatırımcı ve kullanıcıların ağın faaliyetlerini kontrol etmesi oldukça kolaydır.
Bu zincir üstü verilere erişmek istiyorsanız, BscScan gibi bir blockchain gezgini ihtiyacınız olan her şeyi bulmanız için en kolay yoldur.
BscScan nedir?
BscScan (BscScan.com), Etherscan ile aynı ekip tarafından geliştirilmiş bir blockchain gezginidir. Bu araç sadece Binance Smart Chain için bir analitik platformu sunmakla kalmaz, aynı zamanda başka birçok başarılı özelliğe de sahiptir. Bu özellikler, BSC üzerinde inşa edilmiş DeFi projelerini takip etmek istiyorsanız iyi birer bilgi kaynağı olabilir. BscScan’i şunlar için de kullanabilirsiniz:
1. İşlemleri incelemek ve ilerlemelerini takip etmek.
2. Blockchaine eklenen son blokları görmek.
3. Cüzdanların bakiyelerini kontrol etmek ve cüzdanlarla yapılan tüm işlemleri görmek.
4. Blockchain üzerinde kullanıma sunulmuş akıllı sözleşmeleri aramak, okumak ve bunlarla etkileşim kurmak.
5. Tokenlerin ve diğer kripto paraların arzını araştırmak.
Bu bilgilerin tamamına üye olmadan ve ücretsiz bir şekilde ulaşmak mümkündür. Blockchain gezgini bu bilgileri basit ve gezinmesi kolay bir şekilde gösterir.
Neden BscScan kullanmalıyım?
BscScan, Ethereum için popüler bir blok gezgini olan EtherScan’in arkasındaki güvenilir ekip tarafından geliştirilmiştir. BscScan itibarlı olmasının ötesinde blockchain üzerinde gezinmenize yardımcı olur. Gezgini nasıl kullanacağınızı bilmeniz halinde temel sorunlarınızı hızla çözebilir ve sorularınıza yanıt bulabilirsiniz.
Örneğin, BscScan’de akıllı sözleşmelerin nasıl inceleneceğini bilmek, DApp’leri kullanan herkes için faydalı bir beceridir. Akıllı sözleşmelerin doğrulanmış olup olmadığını kontrol edebilir hatta DApp’in API’si hizmet dışıysa DApp’le doğrudan etkileşim kurabilirsiniz. Fakat zincir üstü veriler, akıllı sözleşmeleri ve temel işlemleri kontrol etmekten çok daha fazlasını içerir.
Örneğin, büyük işlemleri izlemek için balina uyarıları kurabilirsiniz. Bazen büyük miktarlarda BNB‘nin bir borsaya taşınması yakında bir satış yapılacağını gösterebilir. Hatta tokenleri hareket ettirip ettirmediklerini görmek için DeFi protokolü kurucularının cüzdanlarını bile takip edebilirsiniz. Haydi, BscScan’i kullanarak inceleyebileceğiniz ölçütlerden ve en sık kullanılan araçların bazılarından bahsedelim.
Binance Smart Chain yield farm’larını nasıl bulabilirim?
BscScan yield farming panosu, mevcut başlıca tüm farming fırsatlarını gösterir. Bu panoya imlecinizi [Resources] tuşunun üzerine getirerek ve [Yield Farms List] ögesine tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Buradan en son farm’ları görebilir, bunlara nasıl erişebileceğinizi öğrenebilir, kendi web sitelerine giderek farm’ların nasıl çalıştığını keşfedebilirsiniz. Yield farming (ya da likidite madenciliği) mevcut birikimlerinizle kripto kazanmanızın bir yoludur. PancakeSwap gibi platformları kullanarak Binance Smart Chain’de getiri elde edebilirsiniz. Ethereum gibi alternatiflere kıyasla BSC’de ücretler düşük olduğundan, daha düşük bütçeye sahip oyuncuların yield farming dünyasına girmesi ve mevcut kazanç fırsatlarından faydalanabilmesi için BSC idealdir. Fakat dolandırıcı birçok proje de olduğundan dikkatli olmanız gereklidir. Mutlaka kendi araştırmanızı yapmalı (DYOR) ve kaybetmeyi göze alamayacağınız fonları riske atmamalısınız.
BSC ekosistemindeki farklı tüm DApp’leri takip etmek için bir diğer iyi kaynak da https://mathdapp.store/‘dur. Bu sitede soldaki menüden Binance Smart Chain’i seçerek güvenilir BSC DApp’lerinin bir listesinde ulaşabilirsiniz.
Binance Smart Chain ortalama gas fiyatını nasıl öğrenebilirim?
Öncelikle imlecinizi [Resources] sekmesinin üzerine getirin, [Chart & Stats] ve daha sonra da [Average Gas Price Chart] seçeneklerine tıklayın.
Kullanıcıların BSC işlemleri için ödediği gas ücretini hesaplamak üzere kullanılan ortalama gas ücreti grafiği karşınıza çıkacaktır.
Daha önce de bahsettiğimiz gibi BSC’nin gas ücretleri oldukça düşüktür. BSC’de 1 gwei 10-9, yani 0,000000001 BNB’dir. Yaklaşık 6,5 gwei ortalama gas ücretiyle 10 BNB göndermenin maliyeti on sentin altındadır. Aslında bu tutarın on hatta yüz katını bile gönderseniz en fazla 20 sentlik bir ücret ödersiniz.
İşlem geçmişine baktığımızda bazı kişilerin normalden daha yüksek işlem ücretleri ödediğini görebiliriz. Bu da muhtemelen kullanıcıların Ethereum ya da diğer blockchainlerden gelen eski alışkanları yüzündendir. Aslında, buna gerek olduğu söylenemez.Binance Smart Chain hala ağ tıkanıklığı yaşamaktan oldukça uzak. Dolayısıyla, eğer ağ koşulları istikrarlı kalmayı sürdürürse basit bir işlem için 6,5 gwei yeterli olacaktır.
Binance Smart Chain eşsiz adres sayısını nasıl bulabilirim?
BscScan’in eşsiz adres sayısı, ağın yaklaşık olarak kaç kullanıcıya sahip olduğunu öğrenmek istiyorsanız harika bir ölçüttür. İmlecinizi [Resources] sekmesinin üzerine getirip önce [Chart & Stats] daha sonra da [Unique Addresses Chart] ögesine tıklayarak eşsiz adres sayısını öğrenebilirsiniz.
Peki, bir blockchainde 100 eşsiz adresin olması blockchainin 100 kullanıcıya sahip olduğunu mu gösterir? Kesinlikle hayır! Herkes birden fazla adres oluşturabilir. Fakat bunu yapsalar bile kriptografinin nimetleri sayesinde uzun bir süre boyunca yeni adres sıkıntısı yaşamayacağız. Ancak diğer yandan, mevzubahis adreslerin aynı kişiye ait olup olmadığını belirlemek oldukça zorlu olacaktır.
Öyleyse, herkesin birden fazla adres oluşturabileceğini ve bu ölçütün aslında kullanıcı sayısını olandan fazla gösterebileceğini biliyoruz. Yine de eşsiz adres sayısı, ağın büyümesi hakkında bize kabaca bir bilgi verebilir.
Binance Smart Chain’in günlük işlem miktarını nasıl bulabilirim?
Bu grafik, belirli bir günde Binance Smart Chain’deki toplam işlem sayısını gösterir. Yine bu grafiğe de [Charts & Stats] bölümünden ulaşmak mümkündür.
Bazı akıllı sözleşmeler diğerlerine kıyasla daha fazla işlem yapmayı gerektirse de bu grafik bize ağdaki etkinlikler ve ağda tıkanıklık olup olmadığı hakkında genel bir fikir verebilir. İşlem sayısı; sağlıklı, büyüyen bir ağa yönelik de iyi bir işarettir ve bu bilgi BNB yatırımcıları için faydalı olabilir.
Başlıca BEP-20 tokenleri nelerdir?
Token Tracker sayfası, piyasa değeri ya da günlük işlem hacmi bazında başlıca BEP-20 tokenlerini takip etmenize imkan tanır. Bu da size hangi tokenlerin BSC blockchaini üzerinde en yüksek kümülatif değere ve işlem hacmine sahip olduğu hakkında fikir verecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta token bilgileridir. Token/sözleşme sahipleri, size token hakkında daha fazla bilgi verebilmek için BSC’deki token bilgilerini güncelleyebilir. BscScan ekibi token sözleşmesi adresini doğrulamadıysa, bu adres güvenilir olmayabilir.
Bu sayfada karşınıza pek çok wrapped token çıkacaktır. Binance-Peg ChainLink (LINK), örneklerden yalnızca biridir. Bu token, BSC’de bir BEP-20 tokeni olarak wrap edilmiş bir ERC-20 LINK’tir. Peki, wrap etmek ne anlama gelir? Başka bir blockchain’e ait bir coin ya da tokenin, tokenleştirilmiş bir versiyonunu yaratmaya wrap etmek denir.
Wrap etmek, BSC üzerinde olmayan coin ve tokenlerin Binance DeFi ekosisteminde kullanılmasına imkan tanır. Örneğin, LINK sahibiyseniz ve BSC’de farming yapmak için LINK’lerinizi kullanmak istiyorsanız, wrapping teknolojisi sayesinde bunu kolayca yapabilirsiniz.
Token wrap etmekle ilgileniyorsanız Binance Bridge Projesine göz atabilirsiniz. Fakat unutmayın ki bir coini wrap etmek oldukça kolay olsa da her zaman bunu yapmanıza gerek olmayabilir. Wrap etme süreciyle uğraşmak zorunda kalmadan halihazırda wrap edilmiş tokenleri alıp satabilirsiniz.
Başlıca ERC-721 tokenleri nelerdir?
Binance Smart Chain’de kullanılan başlıca ERC-721 tokenleri incelemek için de Token Tracker’ı kullanabilirsiniz. Bunlara BEP-721 yerine neden ERC-721 token dediğimizi merak etmiş olabilirsiniz. Çünkü her iki token standardı da aynıdır. Binance Smart Chain bazı farklılıklarla Ethereum’dan çatallanmıştır, yani token standartları aynıdır. Fakat bu, aynı tokenleri her iki zincir üzerinde de bulabileceğiniz anlamına gelmez. BSC’nin kendi ERC-721 (BEP-721) tokenleri vardır.
Varsayılan ayarlara göre liste, son 24 saat içindeki transfer sayısına göre sıralanmıştır.
BscScan, NFT’lerle uyumlu mudur?
BSC üzerindeki diğer tüm dijital varlıklar gibi NFT’leri ve akıllı sözleşmelerini de hızla inceleyebilirsiniz. BEP-721 ve BEP-1155 tokenler, BSC’nin NFT’ler için en yaygın standartlarıdır. Bir örnek üzerinden inceleyelim. Aşağıda bir PancakeSwap Pancake Squad NFT’si vardır:
Sözleşme adresini (0x0a8901b0E25DEb55A87524f0cC164E9644020EBA) BscScan’in arama çubuğuna kopyalarsak, seri hakkında birçok bilgiye ulaşabiliriz:
Örneğin, bu serideki NFT’lerle yapılan transferleri, hangi cüzdanların NFT’leri tuttuğunu ve kaç cüzdanda bu NFT’lerden bulunduğunu görebiliriz. Fakat NFT’ye eklenmiş olan resim, şarkı, dosya ya da varlıkları göremeyiz. Bunlar blockchain üzerinde tutulmaz. NFT’nin meta verisi çoğu zaman bir üçüncü taraf web sitesi ya da dosya saklama hizmeti bilgisi içerir. Buradan sanat eserini ya da ekli dosyayı inceleyebilirsiniz.
Binance Smart Chain doğrulayıcılarını nasıl arayabilirim?
En basit tanımıyla doğrulayıcılar, BSC’nin çalışmaya devam etmesini sağlayan kişilerdir. BNB stake ederek işlem süreçlerini gerçekleştirir ve yeni blokları doğrularlar. Hizmetlerinin karşılığında ise ağ hareketlerinden gelen işlem ücretlerini kazanırlar.
Binance Smart Chain, Proof of Staked Authority (PoSA) adında bir mutabakat mekanizması kullanır. Bu mutabakat modeli, kısa blok sürelerini ve daha düşük işlem ücretlerini destekleyebilir. Binance Smart Chain’deki başlıca doğrulayıcılara, [Validators] sekmesinin altındaki Validators Leaderboard seçeneğinden ulaşabilirsiniz.
Kimler doğrulayıcı olabilir? Aslında herkes doğrulayıcı olabilir ama bunun için gereklilikler diğerlerine nazaran yüksektir. En nihayetinde, ağın güvenliği söz konusudur. Binance Smart Chain’de doğrulayıcı olmakla ilgili daha fazla bilgi edinmek isterseniz, Binance Chain Belgeleri rehberine göz atabilirsiniz.
BscScan’de akıllı sözleşmeler nasıl doğrulanır?
BscScan kullanıcıları, doğrulamak amacıyla herhangi bir sözleşme adresini girebilir ve derlenen kodun blockchain üzerinde çalışanla aynı olup olmadığını görebilir. Kodun aynı olduğunu belirlemek oldukça kolaydır – araç çubuğunda sözleşmenin yanında yeşil bir onay işareti görürsünüz. Ayrıca bir [Contract Source Code Verified] bildirimi alırsınız.
Kodun kullanıcılar tarafından bağımsız olarak denetlenmesine ve doğrulanmasına izin verilmesi değerli bir özelliktir, çünkü Binance Smart Chain ekosisteminin genel anlamda şeffaflığına katkıda bulunur. MetaMask ya da Binance Chain Wallet gibi bir tarayıcı cüzdanını bağlayarak akıllı sözleşmelerle doğrudan etkileşim de kurabilirsiniz.
Son Söz
İster deneyimli bir DeFi kullanıcısı ister BSC ağında yield farming’e yeni başlıyor olun, BscScan’i kullanmayı öğrenmeniz blockchain üzerinde daha rahat hareket etmenize yardımcı olacaktır. Fakat piyasaların irrasyonel, tahmin edilemez ve olağan dışı oynaklık dönemlerine eğilimli olduğunu unutmayın. Kendi araştırmanızı yapmanız, alım satımda ya da yield farming’de başarılı olmanız için çok önemlidir. Bu araştırma bir tokenin BscScan ekibi tarafından doğrulanıp doğrulanmadığını kontrol etmeyi, sözleşmenin açık kaynaklı olup olmadığını ve denetim durumunu incelemeyi, daha fazla içgörüye ulaşmak için projenin blog ya da sosyal medya hesaplarını ziyaret etmeyi içerebilir. Bu dünyaya dahil olmadan önce, DeFi’de katılımcı olmanın getirdiği riskleri anladığınızdan emin olmanız gereklidir.
