Kısa ÖzetEthereum 2.0, genel anlamda ağın işlevi ve sunduğu deneyim üzerinde kayda değer iyileştirmeler vaat eden ve uzun süredir beklenen bir Ethereum (ETH) ağ yükseltmesidir. En önemli bazı yükseltmeler arasında Proof of Stake’e (PoS) geçiş, bölümlenmiş (shard) zincirler ve işaret zinciri (beacon chain) adında yeni bir blockchainin merkeze eklenmesidir. Bunların tamamı ve daha fazlasının, dikkatle planlanmış bir yol haritası dahilinde aşama aşama hayata geçirilmesi beklenmektedir.
Fakat bu buzdağının yalnızca görünen kısmıdır. Ethereum, dünyadaki en popüler kripto paralardan biri olduğu için Ethereum 2.0’ın gerçekte ne olduğuna ve kripto dünyasının genelini nasıl etkileyeceğine dair önemli ayrıntılar vardır. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Giriş
Ethereum’un kullanıma sunulmasından bu yana, merkeziyetsiz uygulamalar (Dapp’ler) formunda yeni teknolojilerin ve diğer blockchainlerin geliştirilmesi büyük oranda artmıştır. Daha da önemlisi, bu teknolojilerin çoğu Ethereum ağı üzerinde inşa edilmiştir. Örneğin, bazı en büyük Merkeziyetsiz Finans (DeFi) inovasyonlarının önemli bir kısmı Ethereum üzerinde yer alır.Fakat ne yazık ki ölçeklenebilirlik sorunları ortaya çıkmıştır. Ethereum ağındaki işlem sayısı arttıkça, bu işlemleri gerçekleştirmenin masrafı da (Gas olarak ödenir) yükselmiştir. Ethereum, yeni nesil internete öncülük etmeyi hedefleyen bir platform ise ekonomisi de buna uygun olmalıdır. Aksi takdirde, ağı kullanmak zorlaşacaktır.
Ethereum 2.0 işte bu noktada devreye girer. Ethereum ağı için önerilen ETH 2.0 yükseltmeleri, öncelikli olarak ölçeklenebilirlik sorununu hedefler. Dikkatle tasarlanmış bir plan çerçevesinde kullanıma sunulacak bu iyileştirmelerin tamamı, Ethereum’un mevcut versiyonuna kıyasla bir fark yaratacaktır. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Ethereum 2.0 nedir?
Ethereum 2.0 (diğer bir deyişle Eth2 ya da “Serenity”), diğer şeylerin yanı sıra ağın ölçeklenebilirliğini iyileştirecek uzun süredir beklenen bir Ethereum ağı yükseltmesidir. Bazı iyileştirmelerin uygulamaya konmasıyla güvenlik ve merkeziyetsizlikten taviz vermeden hız, verimlilik ve ölçeklenebilirlik daha iyi hale getirilecektir.
Ethereum’un bu versiyonuna geçiş uzun süredir düşünülse de bu yükseltmenin hayata geçirilmesi birkaç yıl almıştır. Bunun başlıca nedeni, bir blockchaini güvenli ve merkeziyetsiz bir şekilde ölçeklemenin oldukça zor olmasıdır.
Neyse ki Ethereum 2.0, bu sorunu çok önemli bazı özelliklerin kullanıma sunulması sayesinde çözmeyi hedefler. Bu yeni özellikler, bildiğimiz Ethereum ve karşımıza çıkacak Ethereum arasında bazı önemli farklar yaratacaktır.
Ethereum ve Ethereum 2.0 arasındaki farklar
Ethereum ve Ethereum 2.0 arasındaki en büyük fark Proof of Stake (PoS) mutabakat mekanizmasının, bölümlenmiş (shard) zincirlerin ve işaret (beacon) zincirinin kullanımıdır. Şimdi bu farkları daha detaylı inceleyelim.
Proof of Stake
Proof of Work (PoW), Ethereum’un (ve diğer birçok blockchainin) blockchain üzerinde blok oluşturma ve doğrulamaları karşılığında madencileri ödüllendirerek ağı güvenli ve güncel tutma yöntemidir. Ne yazık ki PoW, blockchain büyüdükçe daha fazla hesaplama gücüne ihtiyaç duyduğundan ölçeklenebilir değildir.Proof of Stake (PoS) bu sorunu, hesaplama gücününün yerine “maddi riske girmeyi” koyarak çözer. Diğer bir deyişle, minimum 32 ETH’niz olduğu sürece bu tutarı ortaya koyabilir (stake edebilir), bir doğrulayıcı olabilir ve işlemleri doğrulayarak ödeme alabilirsiniz. PoS ve staking’in nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi için Proof of Stake Nedir? makalemizi okuyabilirsiniz. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Yatay bölümleme (Sharding)
Ethereum ağına ulaşmak isteyen herkes, bunu bir node üzerinden yapmalıdır. Node, tüm ağın bir kopyasını tutar. Diğer bir deyişle node, Ethereum’un ortaya çıktığı günden bu yana her bir işlemi indirmeli, hesaplamalı, saklamalı ve işlemelidir. Sizin bir kullanıcı olarak yalnızca işlem yapmak için node çalıştırmanız gerekmese de node’ların bu işlemleri yapmak zorunda olması her şeyi yavaşlatır.
Bölümlenmiş (shard) zincirler diğer blockchainlere benzerdir, fakat tam bir blockchainin yalnızca belirli alt kümelerini içerir. Bu da Ethereum ağının yalnızca bir bölümünü ya da parçasını idare etme zorunluluğu sunması sayesinde node’lara yardımcı olur. Bu değişiklik, Ethereum’un toplam kapasitesini ve işlem verimini artırmalıdır.
İşaret (Beacon) zinciri
Bölümlenmiş (shard) zincirler paralel olarak çalıştığı için bir şekilde bu parçaların birbirleriyle senkronize kalması sağlanmalıdır. İşaret zinciri, bölümlenmiş tüm zincirlerin paralel çalıştığına yönelik mutabakat sağlayarak bu sorunu çözer.
İşaret (beacon) zinciri, Ethereum 2.0’da çok önemli bir role sahip yeni bir blockchaindir. Bu zincir olmadan, bilgileri parça zincirler arasında bölmek mümkün olmaz ve ölçeklendirme yapılamaz. Bu nedenle işaret zincirinin, Ethereum 2.0’a geçişte hayata geçirilecek ilk özellik olduğu belirtilmiştir.
Ethereum 2.0’a Geçiş
Ethereum 2.0’a geçiş bir anda gerçekleşmeyecektir. Bunun yerine, her biri yeni Ethereum’un başarısını garanti altına alan farklı özellikleri içeren üç aşamada kullanıma sunulacaktır.
Aşama 0
İlk aşama ya da aşama 0, bölümlenmiş zincirlerin çalışabilmesi için hayati öneme sahip olduğundan işaret zincirinin kullanıma sunulmasına adanmıştır. Burada henüz bölümlenmiş zincirler olmayacak, fakat işaret zinciri tek yönlü bir yatırma sözleşmesi aracılığıyla doğrulayıcıları (staking yapanları) kabul etmeye başlayacaktır.
ETH’lerini stake eden kayıtlı tüm doğrulayıcıların, bölümlenmiş zincirler tamamen hayata geçirilene kadar “stake ettikleri fonları geri çekemeyeceğini” belirtmemiz de önemlidir. Yani, doğrulayıcılardan gelen ETH’ler bir sonraki aşamaya kadar kilitli kalacaktır.
Aşama O’ın 2020 yılında kullanıma sunulması beklenmektedir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Aşama 1/1,5
Bir sonraki aşama, aslında iki aşamanın bir karışımıdır: aşama 1 ve aşama 1,5. Aşama 1, doğrulayıcıların PoS aracılığıyla blockchainde bloklar oluşturmasına imkan tanıyan bölümlenmiş (shard) zincirleri kullanıma sokacaktır. Aşama 1,5’ta ise Ethereum’un ana ağı, bölümlenmiş zincirleri resmi olarak kullanıma açacak ve PoW’dan PoS’e geçiş başlayacaktır.
Aşama 1/1,5’un 2021 yılında kullanıma sunulması beklenmektedir.
Aşama 2
Son aşama olan Aşama 2’de, Ethereum 2.0 son halini almış bölümlenmiş zincirleri (shard’lar) destekleyecek ve resmi Ethereum ağı haline gelecektir. Bölümlenmiş zincirler akıllı kontratlarla da çalışabilecek ve geliştiricilerin Dapp’leri ve diğer teknolojileri Ethereum 2.0’a sorunsuz bir şekilde entegre etmesine imkan tanıyacaktır.
Aşama 2’nin 2020 yılında kullanıma sunulması beklenmektedir.
Son düşünceler
Ethereum 2.0, birçok nedenden ötürü ama özellikle de ölçeklenebilirlik bakımından Ethereum ağına yapılacak önemli bir yükseltmedir. PoS, bölümlenmiş zincirler ve işaret zinciri gibi yeni özellikler olmadan Ethereum en nihayetinde sürdürülebilirliğini ve kripto ekosisteminin lider akıllı kontrat platformu olma özelliğini kaybedebilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
