Giriş
Mum grafikler fiyat yapılarının incelenmesinde en sık kullanılan teknik araçlardan biridir. Fiyatın hangi yönde hareket ettiğini belirleyebilmek amacıyla yüzyıllardır yatırımcılar ve tacirler tarafından kullanılırlar. Bu makalede en tanınmış mum grafik formasyonlarının bazılarından resimli örneklerle bahsedeceğiz.Mum grafikleri okumaya yönelik daha fazla bilgi edinmek isterseniz Yeni Başlayanlar İçin Mum Grafikler makalemize göz atabilirsiniz.
Mum grafik formasyonları nasıl kullanılır?
Yatırımcıların bir grafik üzerinde ilgi alanlarına yönelik kullanabileceği çok sayıda mum formasyonu vardır. Bunlar günlük, dalgalı ve hatta daha uzun vadeli pozisyonlarda alım satımlar için kullanılabilir. Bazı mum formasyonları alıcılar ve satıcılar arasındaki denge hakkında bilgi sağlarken diğerleri dönüşü, devamlılığı ya da kararsızlığı gösteriyor olabilir.Mum formasyonlarının kendi başlarına bir al ya da sat sinyali olmadığını belirtmek önemlidir. Bunun yerine piyasaya bakmanın bir yolu ve yaklaşmakta olan bir fırsatın potansiyel göstergeleridir. Dolayısıyla bu formasyonları bağlam dahilinde değerlendirmek her zaman için daha faydalıdır. Bu bağlam, grafik üzerindeki teknik formasyonun bağlamı ya da daha geniş çapta piyasa koşulları ve diğer faktörler olabilir.Kısacası diğer piyasa analizi araçları gibi mum formasyonları da diğer tekniklerle birleştirildiğinde en faydalı hale gelir. Bu tekniklerin arasında Wyckoff Yöntemi, Elliott Dalga Teorisi ve Dow Teorisi yer alabilir. Aynı zamanda, Trend Çizgileri, Hareketli Ortalamalar, Göreceli Güç Endeksi (RSI), Stokastik RSI, Bollinger Bantları, Ichimoku Bulutları, Parabolik SAR ya da MACD gibi Teknik Analiz (TA) göstergeleri de dahil edilebilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Boğa dönüş formasyonları
Çekiç
Aşağı trendin en altında yer alan uzun bir alt fitile sahip mum çubuğudur ve alt fitil gövdenin en az iki katı büyüklüktedir.
Çekiç, satış baskısının yüksek olmasına rağmen boğaların fiyatı açılışa yakın bir noktaya taşıdığı anlamına gelir. Çekiç kırmızı ya da yeşil olabilir fakat yeşil çekiçler daha güçlü bir boğa tepkisi anlamına gelebilir.
Ters çekiç
Tersine çekiç olarak da bilinir, çekice benzerdir fakat uzun fitil gövdenin altında olmak yerine üstündedir. Çekiçtekine benzer şekilde üst fitil gövdeden en az iki kat uzun olmalıdır.
Ters çekiçler aşağı trendin en alt noktasında yer alır ve yukarı doğru potansiyel bir dönüşü gösterebilir. Üst fitil, fiyatın aşağı doğru hareketini sonlandırdığını fakat satıcıların fiyatı açılışa yaklaşacak kadar aşağı çekmeyi başardığını gösterir. Dolayısıyla ters çekiç, alıcıların yakın bir zamanda piyasanın kontrolünü ele geçirebileceğini gösterebilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Üç beyaz asker
Üç beyaz asker formasyonu, her biri kendinden önceki mumun gövde aralığında açılan ve bu mumun en yüksek noktasını aşan bir noktada kapanış yapan arka arkaya üç yeşil mumdan oluşur.
İdealde, devam eden alım baskısının fiyatı yukarı çektiğini gösterecek şekilde bu mum bloklarının alt fitilleri olmamalıdır. Devamlılık ya da olası bir trend değişimi ihtimalini belirlemek için mumların boyutu ve fitillerin uzunluğu kullanılabilir.
Harami boğa
Harami boğa uzun kırmızı bir mum ve bunu takip eden daha küçük yeşil bir mumdan oluşur. Yeşil mumun tamamı kendisinden önce gelen kırmızı mumun gövde aralığı içinde olmalıdır.
Harami boğa iki ya da daha fazla gün içinde ortaya çıkar, satış ivmesinin yavaşladığını ve sona yaklaşmakta olabileceğini gösteren bir formasyondur. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Kripto para dünyasına girmek mi istiyorsunuz? Binance üzerinden Bitcoin alabilirsiniz!
Ayı dönüş formasyonları
Asılı adam
Asılı adam, çekicin ayı piyasasındaki dengidir. Bir yukarı trendin en sonunda yer alır, küçük bir gövdeye ve uzun bir alt fitile sahiptir.
Alt fitil büyük bir satışın gerçekleştiğini fakat boğaların kontrolü geri alabildiğini ve fiyatları yükselttiğini gösterir. Bu dikkate alındığında, uzun bir yukarı trendin ardından gelen büyük satış, boğaların yakın zaman içinde piyasanın kontrolünü kaybedebileceği yönünde bir uyarı olabilir.
Kayan yıldız
Kayan yıldız, uzun bir üst fitil, kısa ya da olmayan bir alt fitil ve idealde alt fitile yakın bir gövdeden oluşur. Kayan yıldızın şekli ters çekice benzerdir fakat bu formasyon yukarı trendin sonunda ortaya çıkar.
Piyasanın bir tepe noktasına ulaştığı fakat satıcıların kontrolü ele aldığı ve fiyatı aşağı çektiği anlamına gelir. Bazı yatırımcılar formasyonun onaylanması için sonraki birkaç mumun oluşmasını beklemeyi tercih eder.
Üç siyah karga
Üç siyah karga formasyonu, kendinden önceki mumun gövde aralığında açılan ve bu mumun en düşük noktasının altında bir noktada kapanış yapan arka arkaya üç kırmızı mumdan oluşur.
Üç beyaz askerin ayı piyasasındaki dengidir. İdealde, devam eden satış baskısının fiyatı aşağı çektiğini gösterecek şekilde bu mumlarda uzun üst fitiller olmamalıdır. Devamlılık ihtimalini belirlemek için mumların boyutu ve fitillerin uzunluğu kullanılabilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Harami ayı
Harami ayı uzun yeşil bir mum ve bunun arkasından gelen kırmızı küçük bir mumdan oluşur. Kırmızı mumun tamamı kendisinden önceki yeşil mumun gövde aralığı içinde olmalıdır.
Harami ayının oluşması iki ya da daha fazla gün alabilir, bir yukarı trendin sonunda yer alır ve alım baskısının azaldığını gösterebilir.
Kara bulut örtüsü
Kara bulut örtüsü formasyonu kırmızı bir mumdan oluşur. Bu mumun açılış noktası kendisinden önce gelen yeşil mumun kapanışından yukarıdadır. Kapanışı ise önceki mumun orta noktasından aşağıda yapar.Bu formasyona sıklıkla yüksek hacim eşlik eder, bu da ivmenin yukarı yönden aşağı yöne doğru değişmekte olduğunu gösterebilir. Yatırımcılar formasyonun doğrulanması için üçüncü kırmızı mumu beklemeyi tercih edebilir.
Devamlılık formasyonları
Yükselen üç metot
Bu formasyon yukarı trendde ortaya çıkar ve kısa gövdeli arka arkaya üç kırmızı mumdan sonra yukarı trend devam eder. İdealde kırmızı mumlar kendilerinden önceki mumların aralığını aşmamalıdır.
Devamlılık büyük gövdeli yeşil bir mumla doğrulanır ve trend yönünün kontrolünün tekrar boğalara geçtiğini gösterir.
Düşen üç metot
Yükselen üç metodun tersidir ve aşağı yönlü trendin devam ettiğini gösterir.
Doji
Açılış ve kapanış fiyatının aynı olması (ya da çok yakın olması) durumunda bir Doji oluşur. Fiyat açılışın üzerine ve altına hareket edebilir fakat kapanış açılışa yakın bir fiyatla olur. Dolayısıyla Doji, alım ve satım güçleri arasındaki bir kararsızlık noktasını gösterebilir. Yine de Dojilerin yorumlanması bağlamla yakından ilgilidir.
Açılış/kapanış çizgisinin nereye düştüğüne göre bir Doji şu şekilde tanımlanabilir:Mezartaşı Doji – Uzun bir üst fitile ve alt uca yakın bir açılış/kapanışa sahip ayı dönüş mumu.
Uzun bacaklı Doji – Hem uzun hem de kısa fitile sahip ve açılış/kapanış fiyatı ortalarda yer alan kararsız mum.
Yusufçuk Doji – Uzun bir alt fitile sahip ve açılış/kapanışın üst uç yakınlarında olduğu ayı ya da boğa (bağlama göre) mumu.
Dojinin orijinal tanıma göre açılış ve kapanış birebir aynı olmalıdır. Fakat açılış ve kapanış aynı olmaz bunun yerine çok yakın olursa ne olur? Buna dönen tepe/fırıldak denir. Fakat kripto para piyasaları çok oynak olduğu için tam bir Doji nadiren görülür. Dolayısıyla dönen tepe formasyonu Doji ile dönüşümlü olarak kullanılır.
Fiyat boşluklarına dayanan mum grafik formasyonları
Fiyat boşluklarını kullanan birçok mum grafik formasyonu vardır. Fiyat boşluğu, bir finansal varlığın açılış fiyatının önceki kapanış fiyatından yüksek ya da düşük olması ve bunun sonucunda iki mum bloğu arasında bir boşluğun ortaya çıkmasıyla oluşur. Kripto para piyasalarında işlemler aralıksız devam ettiği için bu tarz fiyat boşluklarına dayanan formasyonlar görülmez. Yine de likit olmayanpiyasalarda fiyat boşlukları ortaya çıkabilir. Fakat ortaya çıkmalarının altında yatan başlıca neden düşük likidite ve alış satış fiyat farkının yüksekliği olduğu için bu formasyonlar kullanıcıları yönlendirme konusunda kullanışlı değildir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Son fikirler
Tüm tacirlerin doğrudan ticari stratejilerine dahil etmeseler bile mum grafik formasyonlarını en azından tanıyor olması çok önemlidir.
Piyasaları analiz etmede çok kullanışlı olsalar da bu grafiklerin herhangi bir bilimsel prensibe ya da kurala dayanmadığı unutulmamalıdır. Bunun yerine piyasaları yönlendiren alım ve satım güçlerine yönelik bilgiyi görsel hale getirerek yansıtır.
