Kısa Özet
2021, kripto kullanım alanları için gerçek anlamda çığır açıcı bir yıl oldu. NFT ve meta evren gibi teknolojiler ana akım haberlere konu oldu ve blockchain kullanımı arttı. Yasal düzenlemelerde ise bu yıl hem kısıtlama hem de kabullenme hikayeleriyle karşılaştık.
El Salvador, Bitcoin’i yasal para birimi olarak kabul etti. ABD’de SEC, ilk Bitcoin ETF’lerinin Chicago Ticaret Borsası’nda listelenmesine izin verdi. Kanada da kurumsal yatırımcılar tarafından benimsenme için temel bir öge olan kendi Bitcoin ETF’lerini kullanıma sundu.
NFT’ler, rekor kıran satışları ve erişimiyle bu yıl inanılmaz bir başarı sergiledi. Önceki yıllarda küçük bir kripto topluluğuna hitap eden bu ürünler artık herkes tarafından konuşulan bir konu haline geldi. Binance, talebi karşılamak için kendi NFT platformunu kullanıma sundu ve Fortune 500 şirketlerinin NFT kullanımı ve yatırımı yükselişe geçti.
NFT’ler, 2021’in bir diğer popüler konusu olan meta evrende de bir role sahip. Hem teknoloji devleri hem de küçük çaplı geliştiriciler, ekonomisinin gücünü kriptodan alan bağlantılı, üç boyutlu bir dünya inşa ediyor. Bu trend, internetle gelecekteki etkileşimlerimizi şekillendiren merkeziyetsizleşme kavramı Web3’le de bağlantılı. Büyük sermayeli yatırım şirketleri bu yıl çevrimiçi etkileşimler, veri, gizlilik ve finansa blockchainin dahil edilmesine yönelik desteğini gösterdi.
Binance Fan Tokenler de FC Porto ve S.S. Lazio gibi spor kulüpleriyle yükselişteydi. 2021 satışlarının çoğu, büyük bir talep gördü ve kullanıcılar blockchaine dayanan yeni taraftarlık avantajlarının keyfini sürdü.
Yıl sona ererken Bitcoin, Kasım ayında 70.000 USD ile yeni bir tüm zamanların en yüksek değerine (ATH) ulaştı.
Giriş
Söz konusu kripto para dünyası olduğunda sıkıcı bir yıl geçmesi mümkün değil. NFT’lerin içerik yaratıcılarının hayal gücünü harekete geçirmesinden Bitcoin’in yeni zirvelerine, 2021 yılı dolu dolu geçti. Şu anda herkes blockchain destekli meta evrene geçmeye hazırlanıyor gibi gözükse de bu yılın diğer olaylarını da tekrar hatırlamakta fayda var.
Kripto para yasal düzenlemeleri
Yıllar içinde kripto paralar adım adım daha fazla düzenlemeye tabi hale geldi. Fakat 2021’de tüm devletlerin hedefi aynı değildi. El Salvador gibi bazıları teknolojiyi benimseme ve herkesin günlük hayatlarına entegre ederek bu teknolojiden faydalanma amacındaydı. Diğerleri ise vergileri sıkılaştırdı ve kriptoya sıkı sıkıya kontrol edilmesi gereken bir şeymiş gibi davrandı.
El Salvador
El Salvador, 5 Haziran 2021’de Bitcoin’in ülke içinde yasal para birimi olarak kabul edileceğini duyurarak dünya genelinde manşetlere oturdu. 7 Eylül 2021’den itibaren tüm şirketlere BTC’yi ürün ve hizmetler için kabul etme zorunluluğu getirildi. Bu da El Salvador’u Bitcoin’i bir ödeme yöntemi olarak resmen kabul eden ilk ülke konumuna yerleştirdi. Hükümet, devletin dijital kripto cüzdanını indiren herkese kutlama amacıyla 30 USD değerinde Bitcoin hediye etti.
El Salvador, Bitcoin’i nüfusunun uluslararası havaleler için ödediği ücretleri azaltmanın bir yolu olarak görüyor. Ailelere ülke dışından para geldiği için bu havaleler ekonominin büyük bir alanını oluşturuyor. Salvadorlu pek çok kişinin finansal hizmetlere erişimi yok ve blockchain bu kişilere yardım etmek için olası bir çözüm olabilir. Dünyanın diğer yerlerindeki bazı yorumcular, bu hareketi El Salvador’un kendini yeniden markalamasının bir yolu olarak gördü. Daha önceden ülke, suç çeteleri ve yeraltı ekonomi konularında kötü bir üne sahipti.
Birleşik Devletler
Bitcoin ETF’lerinin (borsa yatırım fonu) kullanıma açılmasının dışında SEC’in ilgi alanlarına yönelik düzenli olarak güncellemeler de yapıldı. Özellikle de sabit coinler ve Merkeziyetsiz Finans (DeFi), Bitcoin gibi kripto paralara kıyasla yasal düzenleme anlamında daha zorlayıcı olduğundan tartışma konusu durumunda. Önümüzdeki yıl, bu iki alanda büyük duyurularla karşılaşmamız çok olası.
Bitcoin ETF’leri
Bitcoin ETF‘lerinin yaratılması ve düzenlenmesi, birçok kişi tarafından kriptoyu geleneksel yatırımcılara tanıtmanın anahtarı olarak görülüyor. Bireysel yatırımcıların aksine yüksek seviyede düzenlemeye tabi kurumların yalnızca bir cüzdan açarak kripto alıp satmaya başlaması mümkün değil. 2021’de Bitcoin ETF’leri Kanada’da ve düzenleyicilerle uzun müzakereler sonrası ABD’de kullanıma açıldı. ETF, bir kişinin varlığın kendisini tutmadan portföyünü Bitcoin’e açmasına imkan tanıyor. ABD’nin BITO’su gibi birçok Bitcoin ETF’si, ETF’nin dayanak varlığı olarak aslında BTC vadeli işlemlerini kullanıyor.
The SEC favored futures ETFs tied to the Chicago Mercantile Exchange’s (CME) already-existing Bitcoin futures. These derivatives are highly regulated within the USA, allowing the ETF to piggyback off them. There are now three US-based ETF options, with the possibility of physically-backed funds coming at some future point.
Benzersiz tokenler (NFT’ler)
NFT’ler blockchain dünyasında yeni olmasa da genel halka erişim anlamında başarılı bir yıl geçirdi. Mart ayında dünyanın en pahalı NFT satışıyla Beeple’ın Everyday: The First 5,000 Days adlı eseri 69 milyon USD’ye alıcı buldu. Buna ek olarak, NFT oyunları da büyük bir popülerlik kazandı.
Orijinalliği ispat etmek zor olabilse de blockchain, dijital nadirlik için doğrulanabilir bir yöntem yaratmaya imkan tanıdı. Dijital varlıkların ve dosyaların orijinalliğini ispat etme konusunda yaşanan “kopyala-yapıştır” sorununu çözdü. Çok geniş bir kullanım alanına sahip NFT’ler için geliştiriciler farklı sektörlerde denemeler yapıyor. 2022’de ve sonrasında, bu alandan bazı büyük haberler almayı bekleyebiliriz.
Meta evren
NFT’lerle hızlı bir başlangıç yapan 2021 yılı, çok büyük başka bir trend olan meta evrenle sona erdi. Şimdiye kadar meta evrenin popülerliğinin en büyük nedeni büyük teknoloji şirketlerinin konuya ilgisiydi. Facebook adını 28 Ekim’de Meta olarak değiştirdi ve hayatlarımızın farklı yönlerini birbirine bağlayan üç boyutlu bir evren vizyonunun çerçevesini belirledi. Bu akımın popülerliğini, arama sayılarındaki artışla Google Trends’te görmeniz de mümkün.
Bunu düşünen tek şirket de Meta değil. Meta evren kavramı yıllardır mevcuttu ve birçok kripto projesi de kendi meta evren dünyalarını yarattı. Örneğin Decentraland, üç boyutlu bir dünyayı keşfetmenize, sanal arazilere sahip olmanıza ve kazanmak için oyna mekanizmalarıyla geçiminizi sağlamanıza bile imkan sağlıyor. Axie Infinity gibi blockchain oyunları da oyunları, istikrarlı bir gelir elde etme yöntemiyle birleştirmenize olanak sunuyor. Henüz birleşik tek bir meta evrenimiz olmasa da parçalar yerine oturmaya başladı.
Web3
Web3, Ethereum ya da Binance Smart Chain gibi herkese açık blockchainlere dayanan yeni bir internet versiyonu kavramı. Kavram, Ethereum’un kurucu ortağı ve Polkadot‘un kurucusu Gavin Wood tarafından ilk olarak 2014 yılında yaratıldı. Fakat kavram ancak bu yıl, özellikle de Andreessen Horowitz gibi büyük yatırım şirketlerinin Ekim 2021’deki desteğinden sonra ilgi çekmeye başladı.
Web3, internet için yeni geliştirmelerin tabanı olarak merkeziyetsizliği kullanmayı amaçlıyor. Peki, bunun meta evrenden farkı nedir? Meta evren üç boyutlu, bağlantılı bir dünya yaratmak istiyor. Web3 ise kimliğimizi, kişisel bilgilerimizi ve etkileşimlerimizi kontrol etmek için mevcut haliyle interneti nasıl kullandığımıza daha fazla odaklanıyor. Web siteleri ve uygulamalar, çevrimiçi deneyimi iyileştirmek için büyük veriyi de anlamlı bir şekilde kullanmayı planlıyor.
Aynı e-postaların, PayPal’ın ve iki aşamalı doğrulamanın (2FA) Web 1.0 ve Web2.0’da anahtar rol üstlenmesine benzer şekilde NFT’ler, DAO’lar (merkeziyetsiz otonom organizasyonlar) ve DeFi de interneti kullanma şeklimizin temel bir ögesi olmayı istiyor.
Binance Fan Tokenler
21 Ekim 2021’de Binance, S.S. Lazio ile Launchpad’de ilk Binance Fan Token satışını gerçekleştirdi. Token sahipleri, takım kararlarına yönelik taraftar oylamasına katılma hakkı, NFT’ler kazanma şansı ve favori takımlarıyla etkileşim kurmanın yeni yolları gibi benzersiz ayrıcalıklar kazandı.
2021, Binance Fan Tokenler için büyük bir yıl olsa da hikaye aslında burada başlamadı. Fan tokenler Juventus’un JUV tokenlerinin kullanıma sunulmasıyla 2019 yılının sonlarından beri hayatımızda. Bu tokenler, sahiplerinin favori takımlarıyla etkileşim kurmasına ve benzersiz fan token avantajlarına ulaşmasına imkan tanıyor.
Kullanıcılar Binance Launchpool üzerinden BNB stake ediyor ve satışta olan Binance Fan Tokenlerinin bir kısmını almaya hak kazanıyor. Bugüne kadar satışlar son derece başarılı geçti. Örneğin LAZIO’da 225.583 katılımcı toplam 8.110.631,97 BNB yatırdı. Yani talep, satış arzından 1005 kat daha fazlaydı.
Kripto para piyasası ve Bitcoin’in zirveleri
Bitcoin 2020’deki hızlı yükselişinin ardından 2021’de üç kez zirve yaparak önceki yılın en yüksek değerini bir kez daha geride bıraktı. Grafiğe bir göz atalım.
1. nokta 2020’deki yükselişin Ocak 2021’de de devam ettikten sonra yaklaşık 41.000 USD civarında sonlandığı yeri gösteriyor. Gelen düzeltmeden sonra yaşanan ayı piyasasına girme korkusunun ardından Bitcoin yükselmeye devam ediyor ve Nisan ayının ortalarında 63.000 USD’ye (2. nokta) ulaşıyor. Haziran’da piyasanın kripto için haberleri kötü oluyor, bu da Bitcoin’in tüm madencilik gücünün yaklaşık yarısının günler içinde çevrimdışı kalmasına neden oluyor.
Yine de Bitcoin tekrar yükselişe geçerek Kasım ayında 69.000 USD ile yeni bir tüm zamanların en yüksek değerine (ATH) ulaşıyor. Piyasa değeri en yüksek diğer bazı kripto paraların da ATH’lerine bakalım:
| Kripto para | Tüm Zamanların En Yüksek Değeri (USD bazında yaklaşık değer) |
| BNB | 686 USD |
| Ethereum (ETH) | 4.878 USD |
| Solana (SOL) | 260 USD |
| DOGE | 0,7316 USD |
| Cardano (ADA) | 3,09 USD |
Son Söz
2021’in başlıca teması, NFT’ler ve meta evren gibi yeni blockchain kullanım alanlarının benimsenmesi oldu. Şu anda dünya; Bitcoin gibi kripto paralar, madencilik sektörü ve kripto para alım satımına gitgide daha aşina hale geliyor. Bu da dünya genelinde gazetelerin kriptoyla ilgili artık yalnızca yükselen fiyatlardan bahsetmemesini sağlayarak 2021’i özellikle heyecan verici kılıyor. Bahsettiğimiz trendlerin birçoğu 2022’de de gündemde kalmaya hazır. Bu da önümüzdeki 12 boyunca heyecan verici birçok gelişmenin yaşanacağının habercisi.
