Trend çizgileri nedir?
Finansal piyasalar bağlamında, trend çizgileri grafikler üzerinde çizilen eğrilerdir. Belirli veri noktalarını birbirine bağlayarak, grafik kullanıcılarının ve alım satım yapan kişilerin fiyat hareketlerini görselleştirmesini ve piyasa trendlerini belirlemesini daha kolay hale getirir. Trend çizgileri teknik analizin (TA) en temel araçlarından biri olarak kabul edilir.Trend çizgileri, menkul kıymetler, itibari para, türev ve kripto para piyasalarında sıklıkla kullanılır. Trend çizgileri en temelde destek ve direnç seviyeleri gibi çalışır fakat yatay çizgiler yerine eğrilerden meydana gelir. Dolayısıyla pozitif ya da negatif bir eğime sahip olabilirler. Genel olarak bir çizginin eğimi ne kadar dikse trend de o kadar güçlüdür.
Trend çizgilerini iki temel kategoriye bölebiliriz: yükselen (yukarı trendli çizgi) ve alçalan (aşağı trendli çizgi). İsminden de anlaşılacağı gibi yukarı trendli bir eğri daha aşağıdaki bir grafik noktasından daha yukarıdaki bir noktaya doğru çizilir. Bu çizgiler, aşağıda gösterildiği gibi iki ya da daha fazla dip noktayı birleştirir.
Bunun aksine aşağı trend çizgileri grafik üzerindeki daha yüksek bir noktadan daha alçak bir noktaya doğru çizilir. İki ya da daha fazla tepe noktayı birleştirirler.
Özetle, bu iki tür çizgi arasındaki fark bunları çizmek için kullanılan noktaların seçimine bağlıdır. Bir yukarı trend çizgisinde, grafik üzerindeki en dip seviyedeki noktalar kullanılarak çizgi çizilir (örn. daha aşağı dipler yapan mumların dip noktaları). Diğer yandan, aşağı trend çizgileri en tepe değerler kullanılarak çizilir (örn. daha yüksek tepeler yapan mumların tepe noktaları). Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Trend çizgileri nasıl kullanılır
Bir grafiğin dip ve tepe noktalarına dayanan trend çizgileri, fiyatın hangi noktalarda mevcut trendin kısa süreliğine dışına çıktığını, trendi zorladığını ve sonra geri döndüğünü gösterir. Gelecekteki önemli seviyeleri tahmin edebilmek için çizgi uzatılabilir. Trend çizgisi, kırılmadığı müddetçe geçerli olarak kabul edilir.
Trend çizgileri tüm veri grafiklerinde kullanılabilse de, genellikle piyasa fiyatıyla ilişkilidirler. Bu da çizgiler sayesinde piyasa arz ve talebi hakkında içgörü edinilebileceği anlamına gelir. Doğal olarak yukarı yönlü trend çizgileri artan bir alım gücünü (talep arzdan fazla) gösterir. Aşağı yönlü trend çizgileri ise fiyatlarda tutarlı düşüşlerle ilişkili olduklarından tam tersi bir durumu ifade eder (arz talepten daha fazla).
Fakat böyle analizlerde alım satım hacmi de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, eğer fiyat yükseliyorsa ama hacim düşüyorsa ya da görece düşükse, bu artan talebe yönelik yanlış bir izlenim yaratabilir.Daha önce de belirttiğimiz gibi trend çizgileri, destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılır ve bunların her ikisi de teknik analiz için çok önemli kavramlardır. Bir yukarı trend eğrisi, fiyatın muhtemelen daha altına düşmeyeceği destek seviyelerini gösterir. Bunun aksine aşağı trend eğrisi, fiyatın muhtemelen üzerine çıkamayacağı direnç seviyelerini gösterir.
Diğer bir deyişle destek ve direnç seviyeleri, aşağı doğru (bir yukarı trend eğrisi için) ya da yukarı doğru (bir aşağı trend eğrisi için) kırıldığında piyasa trendi geçersiz olarak kabul edilebilir. Birçok örnekte anahtar seviyeler trendi tutma konusunda başarısız olduğunda piyasa yön değiştirme eğiliminde olur.Yine de teknik analiz öznel bir alandır ve her bir kişi trend çizgilerini çizmek için tamamen farklı bir yöntem kullanabilir. Dolayısıyla birden fazla TA tekniğini birleştirmenin yanı sıra temel analizleri kullanmak riskleri azaltabilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Geçerli trend çizgileri çizmek
Trend çizgileri teknik olarak grafik üzerindeki herhangi iki noktayı birleştirse de üç ya da daha fazla nokta kullanmanın bir trend çizgisini geçerli kılacağı konusunda çoğu grafik kullanıcısı hemfikirdir. Bazı durumlarda, ilk iki nokta bir trendi potansiyel olarak belirlemek için kullanılabilir ve üçüncü bir noktadan da (gelecekten seçilen) çizginin geçerliliğini test etmek için faydanılabilir.
Dolayısıyla fiyat bir trend çizgisine üç ya da daha fazla kez dokunup çizgiyi aşmazsa trend geçerli olarak kabul edilir. Trend çizgisinin birden fazla kez test edilmesi, trendin fiyat dalgalanmalarından kaynaklanan basit bir rastlantı olmadığını gösterir.
Ölçek belirleme
Geçerli bir trend çizgisi yaratmak için yeterli sayıda nokta seçmenin yanı sıra bu çizgileri çizerken uygun ayarları kullanmak da önemlidir. En önemli grafik ayarlarından biri ölçek belirlemektir.
Finansal grafiklerde ölçek, fiyattaki değişimlerin nasıl gösterildiğine bağlıdır. En popüler iki ölçek aritmetik ve yarı aritmetiktir (yarı-log). Aritmetik grafikte, fiyatın y ekseninde aşağı ya da yukarı şekilde hareketi düz bir şekilde ifade edilir. Yarı aritmetik grafiklerde değişimler yüzdeler olarak gösterilir.
Örneğin bir aritmetik grafik üzerinde, fiyatın 5$’dan 10$’a değişmesi, 120$’dan 125$’a değişmesi ile eşit bir mesafeyi kapsar. Yarı aritmetik bir grafikte ise %100 artış (5$’dan 10$’a), 120$’dan 125$’a %4 artışa kıyasla grafiğin çok daha büyük bir bölümünü kapsar.
Trend çizgilerini çizerken ölçek ayarlarını dikkate almak önemlidir. Her bir grafik türü farklı dip ve tepe noktaları yaratabilir ve dolayısıyla kısmen farklı trend çizgileri ortaya çıkabilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Son fikirler
Trend çizgileri, teknik analiz için kullanışlı araçlar olsa da dört dörtlük değildir. Seçilen noktalara bağlı olarak gerçek trendlerin bu çizgilerle ne dereceye kadar temsil edildiği değişeceğinden, çizgiler bir dereceye kadar öznel kabul edilirler.Örneğin, bazı grafik kullanıcıları mum grafiklerde trend çizgilerini gölgeleri göz ardı ederek ve yalnızca gövdeleri kullanarak çizerler. Diğerleri ise çizgiler için gölgelerin dip ve tepe noktalarını kullanırlar. Bu nedenle trend çizgilerini diğer grafik araçları ve göstergelerle kullanmak önemlidir. Diğer TA göstergelerinin başlıca örnekleri arasında Ichimoku Bulutları, Bollinger Bantları (BB), MACD, Stokastik RSI, RSI, ve hareketli ortalamalar bulunur.
