“Büyük balık, küçük balığı yutar” sözü geride kaldı. Sosyal medya sayesinde küçük balıklar daha organize şekilde ilerleyerek büyük balıkları bastırmayı başardı. Sosyal medya mecraları, insanlar için bir mikrofon gibidir, bir kişinin sesi az çıkıyorsa herkes bir anda bağırmaya başlar ve bu ses çok gür çıkar. Twitter’ın TT mekanizmasının çalışması da buna benzer, TT listesi gazete manşeti gibidir, en öndeki başlıklar orada yazar, bunu öne çıkartanlar büyük medya mecraları değil, yurttaş gazetecileridir.
Teknolojik gelişmeler her şeyi değiştirdiği gibi haberciliği de tamamen değiştirdi. Artık herkesin kendine ait bir gazete, televizyon kanalı veya radyosu olabilir. Bunları kurarken bir para ödemeye de gerek yok, bu hizmetleri alabileceğiniz sosyal medya mecraları ücretsiz hizmet veriyor.
Bugün, akıllı telefon kullanan herkes aynı zamanda birer gazeteci. Buna “Yurttaş Gazeteciliği” deniliyor. Önemli bir olay olduğunda televizyonlar olay yerine varmadan önce oradaki vatandaşlar sosyal medya canlı yayınları ile olayı anlık olarak aktarabilirler.
Büyük medya kuruluşlarının her ilde temsilcileri var, akıllı telefonlar ile sosyal medya mecralarının ise her metrekarede bir temsilcisi oluyor. Bunu farkeden televizyonlar, ajanslar ve diğer yayın kuruluşları WhatsApp ihbar hatları kurmaya başladılar. Fotoğraf ve video göndereceğiniz bu hatlar sayesinde çektiğiniz bir olayı akşam ülkenin en büyük televizyonunda izleyebilirsiniz. Çoğu vatandaş elindeki verileri ücretsiz şekilde bu hat üzerinden paylaşıyor, bu da yayın kuruluşlarının işine geliyor elbette…
Bir yurttaş gazetecisi mesleki etik kurallarına bağlı olmalıdır, olmasa da bir cezası yoktur, çoğu zaman itibar kaybı bile yoktur, kendi adı ile bir hesap açmadıysa kimse o hesabın sahibini bile bilmez. Gerçek gazetecilerde durum farklıdır, yazdıklarının sorumluluklarını taşırlar ve hatalı olduklarında hesap vermeleri gerekebilir, zor olduğu için işler de daha ağır işler.
Profesyonel gazeteciler, sahadaki yurttaş gazetecilerinin internete saldıkları milyonlarca içerikten beslenmeye başladılar. Belki de önümüzdeki yıllarda profesyonel gazetecilik tamamen teyit etme mekanizması olarak çalışacak. “Bu haber yayıldı ama şurada görmezsem inanmam” diyen kullanıcılar ortaya çıkacak.
Her işte olduğu gibi bu işte de yazılı olmayan etik kurallar çok önemli. Yalan bilgi yayan kişiler kısa vadede kazançlı çıksa da daha uzun vadede her zaman vatandaşa fayda sağlayan hesaplar kazanır.
(Bu yazıda 325 kelime var) #100Gün100Kelime’de 45. gün sona erdi.
