Kitle büyüdükçe kişilerin birbirlerini taklit etme potansiyelleri artar. Davranışlar ve duygular bir kıvılcım ile başlar ve büyük bir yangına dönüşebilir. İnsanlar tek başına akıllarına bile gelmeyecek davranışları bir kitlenin içindeyken düşünmeden yapabilirler.
Fransız sosyolog Gustave Le Bon 18. yüzyılın sonlarına doğru kitlelerin hareketlerini izliyor ve ortaya bir kavram atıyor, buna Sosyal Bulaşma (Social Contagion) ismini veriyor.
Nedir bu sosyal bulaşma?
İnsanlar kalabalık bir topluluğun içindeyken kişisel kontrol mekanizmaları devre dışı kalıyor ve kişisel kimliklerin yerini toplumsal kimlikler alıyor. Bireyselliğin yitirilmesi olarak da adlandırılan bu durumu hemen bir örnek ile açıklayabilirim, şehir merkezinde yürüyorsunuz ve yanınızdaki adam bir anda yukarı bakarak korku içinde koşmaya başladı diyelim, istemsiz olarak siz de korkarak kaçarsınız.
Bununla ilgili kısa bir video izleyelim.
Örneği daha basit hale getirebilirim, sokağa çıkıp tek başınıza slogan atamazsınız ama bir durumdan memnun değilseniz ve toplu halde bir yere gidiyorsanız atılan slogana istemsiz olarak katılabilirsiniz. Bunun en büyük sebeplerinden birisi, kişilerin kalabalık içinde kendi kimliklerinin belirgin olmadığını düşünmeleridir, insanlar bu kalabalıklarda yeni bir kimliğe bürünür, buna sosyal kimlik de diyebiliriz. Kalabalıkların bir anda büyük toplum olayları yaratmasının bir sebebi de budur, kimliksiz kalan kişiler sürü psikolojisi ile hareket ederler ve olayların sonuçlarından kendilerine daha az pay düşeceğine inanırlar.
İnsan neden düşünmeden hareket eder, bunu merak ediyorsanız somatik işaretleyici yazımı okuyabilirsiniz.
Sosyal bulaşma sadece sokaklarda olmaz, dijital ortamlarda da bu davranışları görmek mümkündür. İnsanları sosyal medyada insanları linç eden kaç kişi tek başına kalsaydı o davranışı yapabilirdi? İnsanlar bir gruba ait olabilmek için onlar gibi davranmaya çalışırlar ve o grubun getirdiği özellikleri düşünmeden uygulamaya çalışırlar.
Bugün yazımda öfkeli kalabalıkların neler yapabileceğin bahsettim bu yüzden “Öfkeli Kalabalık” grubundan bir şarkı seçtim. Her gün yazı yazmak ne kadar zevkliyse, yazı için uygun görseli ve şarkıyı seçmek de benim için o kadar zevkli… “İnsanlar neden popüler olan ürünlere ve hizmetlere ilgi gösterir?” diye merak ediyorsanız bandolu vagon etkisi yazımı da inceleyebilirsiniz.
Okuyan herkese teşekkür ediyorum, son 1 kişi okuyana kadar her gün yazmaya devam edeceğim. Yarın yine görüşelim.
