Şimdi yazı tura attığımızı düşünün, kabul ederseniz yazı gelirse 500 TL alacaksınız, tura gelirse de 500 lira kaybedeceksiniz. Bu teklifi kabul eder misiniz?
Etmezsiniz gibi geliyor : )
İnsanların çoğunluğu bu teklifi kabul etmiyormuş. 500 TL kazanmak herkese güzel geliyor ama 500 TL kaybetmek çok daha yıkıcı geliyor. Buna “Kayıptan Kaçınma” (Loss Aversion) diyorlar. Kaybetmenin verdiği duygu insana kazanmaktan çok daha yoğun geliyor.
Yazı tura atıp para koyduğunuzu sanmıyorum o yüzden empati yapabileceğiniz bir örnek ile devam edelim. Maaşınıza 500 lira zam yapılsa istinasız hepiniz sevinirsiniz ama havalara uçmazsınız, maaş 500 lira azalsa yaşayacağınız üzüntüyü tahmin edemiyorum.
Daniel Kahneman, ekonomi alanında 2002’de Nobel Ödülü alan bir psikolog. Karar verme mekanizmaları konusunda uzmanlaşan Kahneman, kayıpların kazançlardan iki kat daha duygu yoğunluğu yaşattığını söylüyor. 500 TL kaybetmenin verdiği üzüntüyü ancak 1000 TL kazanarak aşabilirsiniz.
Çok ilgi gören bir futbol maçının biletlerini kura ile satıyorlar. İnsanların yarısı bilet alıyor, yarısı alamıyor. Kazanıp bilet alanlara biletini kaça satarsın diye soruyorlar 2000 TL cevabı geliyor, kaybedenler ise bu bilete ne kadar verirdin sorusuna 100 TL cevabını veriyor.
Kahneman’a göre yazı tura atıp 100 lira veren insanlar kazanmaları halinde 200 lira kazanmak istiyorlar. Bu durum olursa yazı tura atmayı kabul edeceklerini söylüyorlar. Kaybetmekten kaçınma mantıklı geliyor ve çoğu insan da bunu uyguluyor ama eldekileri kaybetmekten kaçınarak bir yere varmak çok zor. Yaşamaya alıştığınız konfor alanında tıkılıp kalmış olabilirsiniz, belki de kazanmak için kaybetmeyi göze almalısınız. Bu sadece para olarak düşünmeyin zaman için de geçerli, zamanı bir değer görenler her zaman kazançlı çıkmıştır, zamanınızı kaybedip bir şeylere yatırmak da bir risktir. Benim yaptığım gibi her sabah yazı yazmak için zaman ayırmak bir risk, henüz bana bir getirisi olmadı ve ben zamanımı riske attım.
Kayıptan kaçınanlar her zaman kendi yerlerini korurlar, kaçınmayanlar da ya kaybederler ya da kayıptan kaçınanlardan daha iyi duruma gelirler.
(Bu yazıda 304 kelime var) #100Gün100Kelime’de 87. gün sona erdi.
