İngiliz antropolog Robin Dunbar’a göre bir insan en fazla 150 kişi ile ilişkilerini sürdürebilir. Bu 40 yaş üstü için gayet kabul edilebilir olabilir ama 20’li yaşlarda bir genç için komik bir sayı. Önce insan kendine soruyor “neden böyle bir sınır olmalı” diye ama Dunbar’ın haklı sebepleri var.
Dunbar sosyal vaktimizin %40’ını en yakınımızdaki 5 kişiye harcadığımızı, %20’sini ise kendimize yakın hissettiğimiz 10 kişiye harcadığımızı söylüyor. Çevremizdeki bu 15 kişilik çembere “Duygudaşlık Grubu” deniliyor.
Çok popüler bir insan olsanız bile bilimsel verilere göre en fazla 150 arkadaşınız olabilir. Sosyal medyadaki arkadaş listelerinizi düşünün, kaç arkadaşınız var, kaç gerçek kişiyi takip ediyorsunuz. Sonrasında da şunu düşünün 150 tanesini gerçekten tanıyor musunuz, son 1 yıl içinde oturup vakit geçirdiniz mi, işiniz düştüğünde arayabilecek yakınlıkta mısınız? Topladığınızda sosyal ilişki yürüttüğünüz kişi 150’yi geçemiyor.
Teknolojik imkanlar erişilebilirliğimizi artırsa da bizim de bir kapasitemiz var. Sosyal medyada Dunbar Sayısı deneyi yapmak isteyen Perra, Goncalves ve Vespignani yaptıkları çalışmalarda 1.000 takipçisi olan hesapların da 1.000.000 takipçisi olan hesapların da maksimum 150 kişi ile devamlı etkileşim halinde olduklarını tespit etti.
Bazen “artık kafam kaldırmıyor” diyoruz ya işte Dunbar buraya işaret ediyor. Dunbar sayısı ile ilgili Sayın Devlet Bahçeli’nin de bir hesabı var. Sayın Bahçeli’nin bu sözlerine anlam verememiştim ama Dunbar’ı öğrendiğimde aslında bilimsel açıdan mantıklı bir propaganda taktiği uyguladığını gördüm, gerçekten Dunbar kuralı seçimlerde başarıyla uygulanırsa o parti iktidar olabilir.
Gelin bir hatırlayalım.
“Hayatında hiç MHP’ye oy vermemiş ilk okuldaki beş arkadaşını bulacaksın, orta öğretimden beş arkadaşını bulacaksın, asker arkadaşlarınızdan beş tanesini bulacaksın, mahalle arkadaşlarından beş tanesini bulacaksın, sokaktan da 4 arkadaşını bulacaksın. Hepsini toplarsanız 24. 49 milyonu 24’e bölerseniz ortaya çıkan rakam ülkücülerin oy temin etmesi gereken hane sayısını bulur . O hane sayısı 24 oy getirirse, siz 19 milyon oy ile iktidar olursunuz.”
Robin Dunbar’ın NTV Yayınları etiketiyle çıkan “Şu Hayatta Kaç Arkadaş Lazım?” isimli kitabında ilginç bölümler var, bölümlerden birisinde de Dunbar Sayısı anlatılıyor. Elbette herkes Dunbar ile aynı fikirde değil ama eski köy oluşumlarını hatta askeri yapılanmaları incelersek bu sayının ne kadar anlamlı olduğunu görebiliriz.
Nasıl Facebook hesabımızın 5.000 arkadaş sınırı varsa neokorteksimizin de belirli sınırları var. Beynimiz durmak bilmeyen sosyal çevremizin 150’yi aşmasına bir şekilde izin vermiyor. Bunun iyi yanları da var, sizin yakın çevrenize girmek için size yanaşan birileri varsa ve bunu istemiyorsanız bu yazıyı atın ve 150 kişilik kontenjanım maalesef şimdilik dolu diye söyleyin, daha ince bir reddetme yapamazsınız.
Dunbar bize çevremizdekilerin ne kadarının arkadaş olduğunu hatta arkadaşın ne olduğunu öğretiyor. Hayatımızda bir kere oturduğumuz ama sosyal medyada her an karşımıza çıktığı için yakınlık hissettiğimiz insanların aslında birer hiç olduğunu unutmuştuk, umarım bu yazıyı okuyunca tekrar hatırlarsınız. Pazarlamada kullanılan “Key Account Management” tekniğini çevreniz için kullanabilirsiniz, ne olduğunu anlatmak için yarın bu konuyu yazacağım.
Önceki yazılarımda da bundan bahsetmiştim, her gün internette gördüğümüz, yan sokağımızda oturan ilkokul arkadaşımız ile belki de son 15 yıldır hiç görüşmedik ama orada olduğunu biliyoruz, çünkü Instagram’da görüyoruz. İşte artık bunlar bir arkadaş değil sadece birer bağlantı, birer butondan ibaretler.
Her yazımda konu ile ilgili bir şarkı paylaşma fikrini çok sevdim. Bugün konumuz arkadaşlıktı, günün şarkısı “Arkadaşım Eşek” söyleyen Barış baba ama klipte favori karakterim Kukuli oynuyor : )
Daha önce yazdığım bir konu vardı, “Çevrenizdekilerin Ortalamasısınız!”
Çevrenizin kalitesini yüksek tutun ve evde çöp biriktiren amcalar gibi arkadaş görünüşlü bağlantılar biriktirmekten vazgeçin. Her zaman sizden daha kaliteli ve size yeni fikirler verecek arkadaşlarınız ile görüşün.
Konu ile ilgili daha önce yazdığım yazı ÇEVRENİZDEKİLERİN ORTALAMASISINIZ için TIKLAYIN.
