Giriş
Yatırımcılar, bir varlığın fiyat hareketleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için teknik göstergeleri kullanır. Bu göstergeler ortaya çıkan yapıları belirlemeyi ve mevcut piyasa koşulları dahilinde alış ve satış sinyallerini yakalamayı kolaylaştırır. Farklı birçok gösterge türü vardır ve bu göstergeler günlük, dalgalı ve bazen de uzun vadeli alım satımlar yapan yatırımcılar tarafından kullanılır. Bazı profesyonel analistler ve ileri seviye yatırımcılar kendi göstergelerini bile yaratabilir. Bu makalede alım satım yapan herkesin piyasa analizi aracı olarak kullanabileceği bazı en popüler teknik analiz göstergeleri hakkında kısa bilgiler sunacağız. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)
RSI, bir varlığın aşırı alımda ya da aşırı satımda olduğunu gösteren bir momentum göstergesidir. Bunu, son fiyat hareketlerinin (standart ayarlarda son 14 periyot kullanılır – yani 14 gün, 14 saat vs.) büyüklüğünü ölçerek yapar. Daha sonra bu veri, 0-100 aralığında değer alabilen bir osilatör olarak gösterilir.
RSI bir momentum göstergesi olduğu için fiyat değişiminin hızını (momentumunu) gösterir. Bu da fiyat yükselirken momentum da artıyorsa, yukarı trendin güçlü olduğu ve gitgide daha fazla alıcının piyasaya girdiği anlamına gelir. Aksine eğer fiyat yükselirken momentum azalıyorsa, satıcıların yakın bir zamanda piyasanın kontrolünü ele geçirebileceği sonucu çıkarılabilir.RSI’ın geleneksel yorumlanmasında eğer değer 70’den yüksekse varlığın aşırı alımda olduğu ve 30’dan düşükse varlığın aşırı satımda olduğu sonucuna varılır. Dolayısıyla uç değerler yaklaşmakta olan bir trend dönüşümünü ya da geri çekilmeyi (pullback) gösteriyor olabilir. Yine de bu değerleri doğrudan alış ve satış sinyalleri olarak görmemek daha doğrudur. Diğer birçok teknik analiz (TA) tekniğinde olduğu gibi, RSI hatalı ya da yanlış yönlendiren sinyaller verebilir. Bu nedenle, bir alım satım yapmadan önce diğer etmenleri de dikkate almak önemlidir.Daha fazlasını öğrenmek ister misiniz? Göreceli Güç Endeksi (RSI)makalemizi okuyabilirsiniz. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
2. Hareketli Ortalama (MA)
Hareketli ortalama, piyasa gürültüsünü filtreler ve trendin yönünü vurgular. Geçmiş fiyat verisine dayandığı için gecikmeli göstergesınıfına girer.
En yaygın kullanılan hareketli ortalamalar basit hareketli ortalama (SMA veya MA) ve üssel hareketli ortalamadır (EMA). SMA, belirli bir zaman aralığı için fiyat verisinin ortalaması alınarak çizilir. Örneğin, 10-günlük SMA son 10 gün için ortalama fiyatın hesaplanmasıyla belirlenir. Diğer yandan EMA yakın zamanlı fiyat verisine daha yüksek ağırlık verilerek hesaplanır. Böylece EMA güncel fiyat hareketlerine karşı daha duyarlı hale gelir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, hareketli ortalama gecikmeli bir göstergedir. Zaman aralığı ne kadar uzun olursa gecikme de o kadar yüksek olur. Dolayısıyla, 200 günlük bir SMA güncel fiyat hareketlerine 50 günlük bir SMA’ye kıyasla daha yavaş tepki verir.Yatırımcılar, mevcut piyasa trendini belirlemek için fiyatların belirli hareketli ortalamalarla ilişkisini sıkça kullanır. Örneğin, eğer fiyat 200-günlük SMA’in üzerinde uzun süre boyunca kalırsa birçok yatırımcı varlığın bir boğa piyasasında olduğunu kabul eder.
Yatırımcılar hareketli ortalama kesişimlerini de al ve sat sinyalleri olarak kullanabilir. Örneğin 100-günlük SMA, 200-günlük SMA’in altına düşerse bu bir sat sinyali olarak değerlendirilebilir. Peki bu kesişme tam olarak ne anlama gelir? Kesişme, son 100 gün için ortalama fiyatın artık son 200 gün ortalamasından düşük olduğu anlamına gelir. Satış yapmanın altında yatan fikir ise kısa vadeli fiyat hareketlerinin artık yukarı yönlü trendi takip etmediği, dolayısıyla trendin dönüşte olabileceğidir.Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Hareketli Ortalamalar makalemizi okuyabilirsiniz. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
3. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)
MACD, iki hareketli ortalamanın ilişkisini göstererek varlığın momentumunu belirlemek için kullanılır. İki çizgiden oluşur: MACD çizgisi ve sinyal çizgisi. MACD çizgisi, 12’lik EMA’dan 26’lık EMA’nın çıkarılmasıyla hesaplanır. Elde edilen çizgi, sinyal çizgisinin yani MACD çizgisinin 9’luk EMA’sının üzerine çizilir. Birçok grafik aracı, MACD çizgisi ve sinyal çizgisi arasındaki mesafeyi gösteren bir histogramı da dahil eder.
Yatırımcılar, MACD ve fiyat hareketleri arasındaki farkı değerlendirerek mevcut trendin gücü hakkında bilgi edinebilir. Örneğin, fiyat daha yüksek bir tepe noktası yaparken MACD daha düşük bir tepe noktası yapıyorsa piyasa trendi yakın zamanda değişecek olabilir. Bu durumda MACD bize momentum düşerken fiyatın artmaya devam ettiğini yani trend dönüşünün ya da geri çekilme olasılığının daha yüksek olduğunu gösterir.
Yatırımcılar bu göstergeyi MACD çizgisi ve sinyal çizgisinin kesişimlerini incelemek için de kullanabilir. Örneğin, eğer MACD çizgisi sinyal çizgisinin üzerine çıkıyorsa bu bir alım sinyali olabilir. Aksine, MACD çizgisi sinyal çizgisinin altına iniyorsa bu da bir satış sinyali olabilir.
MACD genellikle RSI ile birlikte kullanılır çünkü ikisi de momentumu ölçer fakat farklı faktörleri kullanır. İkisinin birlikte kullanımının piyasa hakkında daha kapsamlı bir teknik perspektif sunacağı varsayılır.Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz MACD makalemizi okuyabilirsiniz. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Kripto para dünyasına girmek mi istiyorsunuz? Binance üzerinden Bitcoin alabilirsiniz!
4. Stokastik RSI (StokRSI)
Stokastik RSI bir varlığın aşırı alımda ya da aşırı satımda olup olmadığını belirlemek için kullanılan bir momentum osilatörüdür. İsminde de anlaşılabileceği gibi RSI’ın bir türevidir ve fiyat verisi yerine RSI verisi kullanılarak oluşturulur. Standart RSI değerlerine Stokastik osilatör formülünün uygulanmasıyla oluşturulur. Stokastik RSI değerleri tipik olarak 0 ve 1 (ya da 0 ve 100) aralığındadır.
Stokastik RSI, daha hızlı ve hassas olması nedeniyle yorumlaması zor birçok alım satım sinyali yaratabilir. Genellikle, aralığının en üst ve en alt uçlarına yakınken en kullanışlıdır.
0,8’den yüksek bir StokRSI değeri genellikle aşırı alım, 0,2’den düşük bir değer de aşırı satım olarak değerlendirilir. 0 değeri, ölçüm yapılan dönem içinde (varsayılan ayar genellikle 14’tür) RSI’ın en düşük değerinde olduğu anlamına gelir. Bunun aksine 1 değeri ölçüm yapılan dönem içinde RSI’ın en yüksek değerinde olduğunu gösterir.
Aynı RSI kullanırken dikkat edilmesi gerektiği gibi, aşırı alım ya da aşırı satım StokRSI değeri fiyatın kesinlikle dönüş yapacağı anlamına gelmez. Yalnızca RSI değerlerinin (StokRSI değerleri RSI türevleridir), önceki ölçümlerinin uç noktalarına yakın olduğunu gösterir. StokRSI’ın, RSI göstergesinden daha hassas olduğu dolayısıyla daha fazla hatalı ya da yanlış yönlendirici sinyal ortaya çıkardığı unutulmamalıdır.Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Stokastik RSImakalemizi okuyabilirsiniz.
5. Bollinger Bantları (BB)
Bollinger Bantları, piyasanın oynaklığına ek olarak aşırı alım ve aşırı satım koşullarını ölçer. SMA (orta bant), üst bant ve alt banttan oluşan üç bant şeklindedir. Ayarlar değişiklik gösterebilir fakat tipik olarak üst ve alt bantlar orta banttan iki standart sapma uzaklıktadır. Oynaklık arttıkça ya da azaldıkça, bantlar arasındaki mesafe de artar ya da azalır.
Genellikle, fiyat üst banda ne kadar yakın olursa, grafiği çizilen varlık için aşırı alım koşulları da bir o kadar yakındır. Bunun aksine, fiyat alt banda ne kadar yakınsa, aşırı satım koşulları o kadar yakın olabilir. Çoğu zaman fiyat bantlar arasında kalır fakat nadiren bantların üstüne çıkabilir ya da altına düşebilir. Bu durum kendi başına bir alım satım sinyali olmasa da, aşırı piyasa koşullarının bir göstergesi olabilir. Binance üzerinden işlem yapmak için buraya tıklayarak üyelik oluşturmanız gerekmektedir.
Bollinger Bantlarının bir diğer önemli kavramı da sıkışmadır. Tüm bantların birbirlerine çok yaklaştığı düşük oynaklık dönemini ifade eder. Gelecek potansiyel bir oynaklık döneminin göstergesi olarak kullanılabilir. Aksine eğer bantlar birbirlerinden çok uzaktaysa, bunu düşük oynaklık dönemi takip edebilir.Konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Bollinger Bantlarımakalemizi okuyabilirsiniz.
Son fikirler
Göstergeler verilere dayanıyor olsa da, verilerin yorumlanmasının son derece öznel olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, bir adım geri çekilip kişisel önyargılarınızın karar verme süreçlerinize etki edip etmediğini değerlendirmeniz size fayda sağlayabilir. Bir yatırımcı için doğrudan bir alım ya da satım sinyali diğer bir yatırımcı için yalnızca piyasa gürültüsü olabilir. Çoğu piyasa analizi tekniğinde olduğu gibi göstergeler diğer göstergelerle ya da temel analiz (FA) gibi diğer yöntemlerle birlikte kullanıldığında en büyük faydayı sağlar.Teknik analizi (TA) öğrenmenin en yolu çok pratik yapmaktır. Binance’e giderek öğrendiğiniz yeni bilgilerinizi test edebilirsiniz!
